1/ Thông tin chung
Tên đầy đủ: Cộng hoà Cu-ba (Republic of Cuba)
Thủ đô: Ha-va-na (Havana). Các thành phố lớn như: Santiago de Cuba, Baracoa, Pinar del Rio,…
Quốc kỳ:
Quốc ca: La Bayamesa (Bài ca Bayamo)
Diện tích: 110.860km2
Vị trí địa lý: Cu-ba nằm giữa vùng biển Ca-ri-bê và Bắc Đại Tây Dương, cách bờ biển phía Nam Key 150 km, án ngữ lối vào vịnh Mê-hi-cô, giữa Bắc, Trung và Nam Mỹ.
Dân số: khoảng 11,2 triệu người (năm 2010). Người da màu 51%, người da trắng 37%, người da đen 11%, người Trung Quốc 1%.
Tôn giáo: Công giáo là tôn giáo lớn nhất. Các tôn giáo khác cũng hoạt động gồm Palo Monte, và Abakuá, phần lớn các nghi thức tế lễ của chúng được thực hiện bằng các ngôn ngữ Châu Phi.
Ngôn ngữ: tiếng Tây Ban Nha
Đồng tiền sử dụng: Pê-sô Cu-ba (CUP)
Ngày quốc khánh: 01/01/1959
Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam: 02/12/1960
Tiềm năng, thế mạnh: Cu-ba có khí hậu nhiệt đới ôn hoà; nhiều khoáng sản như ni-kên (nikel-sản lượng đứng thứ 4 thế giới), đồng, sắt, măng-gan, dầu lửa…; đất đai mầu mỡ, thích hợp cho canh tác cây công nghiệp (mía, cà phê, thuốc lá, cây ăn quả…) và chăn nuôi đại gia súc; có nhiều vùng sinh thái và phong cảnh thiên nhiên đa dạng thích hợp cho việc phát triển mọi loại hình du lịch.
Khu du lịch Varadero – một trong 10 bãi biển đẹp nhất thế giới nằm tại tỉnh Matanzas
Kinh tế: Công nghiệp chiếm 36,5%, nông nghiệp: 7,4% và dịch vụ: 56,1% GDP. Đường, thuốc lá và cà phê là các sản phẩm chính của Cu Ba. Các trang trại do Nhà nước quản lý chiếm phần lớn diện tích đất canh tác, song vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu về lương thực của Cu Ba. Ni-ken là mặt hàng xuất khẩu quan trọng. Y dược, sinh học, xây dựng…. của Cu Ba đạt được nhiều thành tựu có thể sánh với một số cường quốc trên thế giới. Việc tìm thấy và đưa vào khai thác dầu mỏ đã góp phần đảm bảo cho sự ổn định và phát triển nền kinh tế của đất nước.
Chính phủ Cuba đã phát triển đáng kể khả năng Du lịch y tế của họ, coi đó là một trong những phương tiện quan trọng mang lại thu nhập cho đất nước. Trong nhiều năm, Cuba đã phát triển các bệnh viện đặc biệt điều trị bệnh riêng cho người ngoại quốc và các nhà ngoại giao nước ngoài. Mỗi năm, hàng ngàn người Châu Âu, người Mỹ Latinh, người Canada và người Mỹ tới đây để sử dụng các dịch vụ chăm sóc y tế có giá cả thấp hơn tới 80% so với tại Hoa Kỳ.
2/ Những nét đặc trưng
Văn hóa
Giáo dục là lĩnh vực được ưu tiên ở Cu Ba. Các bậc học đều miễn phí. Giáo dục bắt buộc đối với trẻ em tuổi từ 6 đến 11 tuổi.
Mọi người Cu Ba được chăm sóc sức khoẻ miễn phí. Có 20 trường đào tạo cán bộ y tế, các bệnh xã hội, truyền nhiễm và suy dinh dưỡng trẻ em cơ bản được giải quyết; Cu Ba có nhiều thành tựu nổi tiếng thế giới về y, dược học.
Những danh thắng dành cho du lịch, nghỉ ngơi và giải trí: Thủ đô La-ha-ba-na, núi Xi-ê-ra, Mác-xti-a, hang động ở San-tô Tô-mét, thành phố San-chia-gô đơ Cu-Ba, công viên quốc gia và bãi tắm nổi tiếng….
Thành phố cổ La Habana nhiều di tích lịch sử, công trình văn hoá từ nhiều thế kỷ, được bảo tồn rất tốt, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa của nhân loại.
Đại nhà hát Havana, Garcia Lorca.
Sản phẩm đặc trưng: nhắc đến Cuba không thể kể thiếu Xì gà La Habana. Xì gà là một trong những sản phẩm xuất khẩu nổi tiếng nhất của Cuba. Bia Cuba khá ngon, đặc biệt là bia Crital nổi tiếng nhất xứ này. Một thứ đồ uống cũng nổi tiếng và đặc trưng Cuba là Mojito, thứ cocktail pha bằng rượu rum, nước chanh và lá bạc hà tươi.
Nghệ thuật: Cuba là đất nước giàu truyền thống âm nhạc với những điệu nhảy salsa, rumba, mambo và đặc biệt là chachacha. Những bài hát nổi tiếng: Rico vacilón, siboney, Guantanamera. Âm nhạc cổ điển Cuba, với nhiều ảnh hưởng sâu từ Châu Âu và Châu Phi, với các tác phẩm cho giao hưởng cũng như độc tấu, đã được cả thế giới biết tới, với nhà soạn nhạc như Ernesto Lecuona.
Ẩm thực: ẩm thực Cuba là sự hòa trộn tuyệt vời giữa hương vị cay nồng của Tây Ban Nha, vùng biển Caribê dồi dào hải sản và trái cây nhiệt đới pha lẫn chút hoang dã châu Phi.
Một bữa ăn truyền thống của người Cuba sẽ không bao giờ được phục vụ theo kiểu từng món một mà tất cả thức ăn sẽ được đưa ra cùng lúc. Bữa ăn đặc trưng gồm chuối lá, đậu đen (black bean) và gạo, ropa vieja (thịt bò thái nhỏ), bánh mì Cuba, thịt lợn với hành, và hoa quả nhiệt đới. Đậu đen, gạo, được gọi là moros y cristianos (hay nói gọn là moros) và chuối lá là thực phẩm chủ lực trong bữa ăn của người Cuba. Nhiều món thịt được nấu chín từ từ với nước chấm nhạt.
Tỏi, thìa là Ai Cập, oregano và lá nguyệt quế là các loại gia vị được sử dụng nhiều nhất để tăng hương vị cho món ăn.
Món ăn đặc trưng của Cuba là Paella Habana. Đó là dạng cơm hơi nhão, nặng mùi nghệ, nấu chung với chem chép, nghêu để cả vỏ, mực, tôm. Món ăn này mang đặc trưng rõ rệt của ẩm thực Tây Ban Nha
Các lễ hội: Lễ hội canaval ở Cuba là lễ hội nổi tiếng thế giới.
3/ Mối quan hệ giữa Việt Nam và Cuba
Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao (2/12/1960), quan hệ đoàn kết, ủng hộ và hợp tác toàn diện anh em Việt Nam – Cu-ba không ngừng được duy trì, phát triển. Cu-ba là nước đi đầu trong phong trào nhân dân thế giới ủng hộ cuộc đấu tranh giành và bảo vệ độc lập, tự do, xây dựng đất nước của Việt Nam.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp tặng Lãnh tụ Cuba Fidel Castro huy hiệu “Chiến sĩ Điện Biên Phủ” nhân chuyến thăm của Fidel Castro đến Việt Nam, tháng 9/1973. Ảnh:TTXVN
Những năm gần đây, trao đổi thương mại Việt Nam – Cu-ba liên tục tăng, hai bên thực hiện một số liên doanh và hợp đồng gia công sản xuất. Việt Nam đã hợp tác có kết quả với Cu-ba trong lĩnh vực sản xuất lúa ở hộ gia đình để giúp Cu-ba tự túc lúa gạo. Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang Cu-ba là: Gạo, giày dép, hàng dệt may, sản phẩm gỗ, cá khô,…
Bên cạnh hợp tác kinh tế, Việt Nam và Cu-ba còn hợp tác chặt chẽ trên lĩnh vực giáo dục đào tạo, mỗi năm Cu-ba dành cho Việt Nam 30 suất học bổng đại học trong các ngành mà Cu-ba có thế mạnh. Nhiều sinh viên Cu-ba cũng sang Việt Nam học các chuyên ngành lịch sử, văn hoá Việt Nam và tiếng Việt.
Việt Nam đánh giá cao những thành tựu nghiên cứu khoa học của Cu-ba cũng như việc ứng dụng những thành tựu này, đặc biệt là công nghệ sinh học, trong chăm sóc sức khoẻ, cải thiện chất lượng sống của nhân dân Cu-ba và giúp đỡ các nước nghèo trên thế giới; và bày tỏ mong muốn hai nước tăng cường hơn nữa các quan hệ hữu nghị truyền thống và sự hợp tác trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực xã hội.
Năm 2021 kim ngạch song phương đạt 261,7 triệu USD, tăng 46,6% so với năm 2020; 8 tháng đầu năm 2022, kim ngạch đạt 106 triệu USD, giảm khoảng 20% so với năm trước. Cuba nhập từ Việt Nam khoảng 300.000 – 400.000 tấn gạo/năm…
Ngày 1/4/2020, Hiệp định thương mại Việt Nam – Cuba (ký năm 2018) chính thức đi vào hiệu lực, với nhiều cam kết ưu đãi thương mại mới, đem lại lợi ích cho doanh nghiệp hai nước và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa song phương.
Về hợp tác nông nghiệp, dự án hợp tác hỗ trợ Cuba phát triển sản xuất lúa gạo quy mô hộ gia đình giai đoạn 2011 – 2015 với tổng số vốn đầu tư 43 triệu USD đạt kết quả tích cực; các dự án hỗ trợ Cuba sản xuất ngô, đậu tương và nuôi trồng thủy sản giai đoạn I và II đã đạt kết quả tốt đẹp. Hai bên đang tiếp tục nghiên cứu và triển khai các dự án nông nghiệp – thủy sản khác, trong đó Chính phủ ta đã phê duyệt Dự án “Hợp tác Việt Nam – Cuba phát triển sản xuất lúa gạo giai đoạn 2019-2023” và đang triển khai.
4/ Những lần thăm hỏi gần đây giữa lãnh đạo cấp cao hai nước
Hai bên duy trì trao đổi thường xuyên đoàn các cấp thăm lẫn nhau, nổi bật là chuyến thăm Cuba của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (4/2012 và tháng 3/2018), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (3/2014), Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (9/2015), Chủ tịch nước Trần Đại Quang (11/2016), Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc (9/2021), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tham dự tang lễ Lãnh tụ Fidel Castro Ruz (11/2016), Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh (7/2019), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh (5/2019), Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng (2/2017), Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch (6/2017)…
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng được người dân thủ đô Havana nồng nhiệt chào đón trong chuyến thăm Cuba 27/3/2014. Ảnh: TTXVN
Về phía bạn có các chuyến thăm của Chủ tịch Fidel Castro (2/2003), Chủ tịch Raul Castro (7/2012), Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba Miguel Díaz-Canel (11/2018), Chủ tịch Quốc hội Esteban Lazo Hernandez (6/2017), các Phó Chủ tịch Thứ nhất Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba Miguel Díaz-Canel (6/2013) và Salvador Valdés Mesa (9/2018), Bộ trưởng các Lực lượng Vũ trang Cách mạng Cuba Leopoldo Cintras Frías (3/2017), đồng chí Roberto Morales Ojeda – Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng và đồng chí Olga Lidia Tapia Iglesias – Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Khoa học, Giáo dục và Thể thao lần lượt sang Việt Nam dự lễ viếng Chủ tịch nước Trần Đại Quang (9/2018) và nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười (10/2018).
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chào đón Chủ tịch Raul Castro Ruz tới thăm Việt Nam 8/7/2012. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Trong giai đoạn đại dịch COVID-19, lãnh đạo cấp cao và các bộ, ngành hai nước tiếp tục duy trì trao đổi qua hình thức trực tuyến, nổi bật là cuộc điện đàm giữa Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Bí thư Thứ nhất Raúl Castro (9/2/2021); Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Bí thư Thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Miguel Díaz-Canel (5/5 và 27/7/2021); Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Bí thư Thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch D. Canel (23/8/2021); Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Manuel Marrero Cruz (1/7/2021).
Tổng hợp
