Những người ra ngoài đi dạo vào lúc chạng vạng hoặc vào buổi tối có khả năng bắt gặp bóng của một con dơi khi nó bay trên đầu kiếm ăn. Loài dơi sống hầu như ở khắp mọi nơi ở Mỹ và nhiều nơi khác trên thế giới. Chúng cũng được tìm thấy ở cả môi trường nông thôn và thành thị. Khi sự phát triển đô thị ngày càng lấn chiếm đất hoang, nhiều quần thể dơi đã rời khỏi vùng nông thôn, tìm kiếm nguồn thức ăn dồi dào và một số nơi đẹp đẽ để trú ngụ cùng chúng ta trong thành phố.
Trong phân loại khoa học, dơi được gọi là Chiroptera, thuộc phân lớp Động vật có vú. Theo thống kê của các nhà sinh vật học, cho tới nay có 1.200 loài thuộc bộ dơi (Chiroptera), chiến 23% tổng số các loài của lớp thú (Mammalia), xếp thứ 2 sau bộ gặm nhấm (bộ chuột) và điều này cũng chứng tỏ sự thành công trong quá trình tiến hóa của bộ dơi. Laurasiatheria là phân bộ lớn nhất của các loài động vật có vú thuộc nhánh Eutheria. Phân bộ này bao gồm bao gồm Chiroptera (dơi), Insectivora (nhím và chuột chù), Ungulata (cá voi và động vật móng guốc), và Ferae ( Bộ ăn thịt và tê tê). Sự tiến hóa của phân bộ Laurasiatheria nguyên thủy được bắt đầu ngay khi loài khủng long vừa mới tuyệt chủng. Các hóa thạch dơi sớm nhất được tìm thấy có niên đại khoảng 55 triệu năm trước.
Điều đó đúng với nhiều loài động vật thân thiện với thành phố khác như chuột, chuột cống và gấu trúc Bắc Mỹ. Trong những năm gần đây, ngay cả những loài động vật to lớn như sư tử núi cũng đã học được cách sinh sống cùng con người ở một số đo thị nhỏ.
Tuy nhiên, khi nhiều thế hệ dơi sống và sinh sản tại thành phố, sẽ có những thay đổi nào xảy ra giữa dơi thành phố và những người anh em sinh sống tại đồng quê của chúng không? Một nhóm các nhà khoa học người Đức đã tìm cách tìm hiểu và nghiên cứu về vấn đề này, hiện đã được xuất bản trên Thư viện trực tuyến Wiley.
Theo phân tích di truyền phân tử, loài dơi có tổ tiên là loài Eutheria sớm nhất, xuất hiện vào kỷ Phấn trắng giữa khoảng 100 đến 90 triệu năm trước – chung tổ tiên với loài chuột và tất cả các loài động vật có vú thuộc nhánh Eutheria (bao gồm cả con người). Cách đây 66 triệu năm, một thiên thạch khổng lồ đã va vào Trái Đất. Điều này đã dẫn đến sự tuyệt chủng của các loài khủng long và mở ra không gian sinh trưởng và phát triển mới cho động vật có vú. Trong số ba nhóm động vật có vú chính: thú mỏ vịt, thú có túi và Eutheria thì nhánh Eutheria được hưởng lợi nhiều nhất. Cho tới nay, có 6 trong số 7 họa của nhánh động vật Eutheria vẫn còn sống sót và phát triển trên hành tinh của chúng ta. Sau thảm họa, những con thú thuộc nhánh Eutheria đã nhanh chóng thích nghi với bức xạ và lấp đầy chỗ trống trong hệ sinh thái. Đi theo đó là sự phát triển của loài dơi và chuột.
Điều mà nhóm các nhà khoa học từ một số tổ chức khoa học của Đức tìm thấy là một số loài dơi hiện nay được tìm thấy ở thành phố nhiều hơn là các vùng nông thôn. Để đưa ra kết luận, các nhà khoa học đã so sánh cơ sở dữ liệu trên toàn thế giới về các loài dơi và tham chiếu chéo nó với mức độ gần khu vực đô thị mà loài dơi có xu hướng sinh sống. Từ đó, các nhà khoa học so sánh các đặc điểm ở những con dơi dường như thích sống bên cạnh con người hơn những con sinh sống tại các vùng đồng quê.
Ngày nay, chúng ta vẫn biết rất ít về sự tiến hóa của loài dơi, điều này chủ yếu là do bộ xương của loài dơi tương đối nhỏ và rất khó để trở thành hóa thạch. Các loài dơi hiện đại được phân thành hai nhánh chính: dơi ăn côn trùng và dơi ăn hoa quả. Trước kia có nhiều lời đồn đoán cho rằng dơi được tiến hóa từ loài chuột hay chúng có quan hệ họ hàng với các loài khủng long bay bởi đôi cánh có nhiều điểm tương đồng. Nhưng khoa học hiện đại đã xác nhận được rằng tổ tiên của loài dơi hoàn toàn không phải là chuột, chúng có mối quan hệ tiến hóa song song và đều tiến hóa từ động vật có vú cổ đại.
Những gì các nhà khoa học học được trong nghiên cứu của họ là những loài dơi có kích thước nhỏ với tiếng gọi định vị bằng tiếng vang có tần số thấp hơn và dài hơn không chỉ thích sinh sống trong môi trường đô thị, mà hơn thế nữa chúng còn có khả năng phát triển mạnh tại những khu vực có con người sinh sống.
Hơn thế nữa, những con dơi sinh sống trong môi trường đô thị có mức độ linh hoạt khá cao. Bởi chúng phải thường xuyên di chuyển chỗ ở khi bị con người vô tình tác động vào ban ngày.
Những phát hiện này xác định loài dơi nào ít bị đe dọa hơn bởi sự phát triển của con người, cũng như loài dơi nào có thể dễ bị tổn thương hơn và phù hợp hơn cho các nỗ lực bảo tồn, cho cả dơi và các loài khác, như Phys.org giải thích. Theo Wildlife Removal USA, đàn dơi đô thị lớn nhất được biết đến ở Austin, Texas, bao gồm khoảng 1,5 triệu con. Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS), dơi là loài mang mầm bệnh nhưng chúng hiếm khi tấn công con người.
Tham khảo: Grunge; Phys.org; USGS
