Nằm ở vị trí trung tâm đồng bằng sông Hồng, Hà Nội được xem là vùng đất “địa linh – nhân kiệt”. Nơi đây hội tụ đủ mọi yếu tố về vị trí, điều kiện tự nhiên để phát triển thành trung tâm văn hóa – kinh tế – chính trị của cả nước. Để hiểu hơn về vị trí địa lý Hà Nội, đừng bỏ qua những thông tin trong bài viết.
1. Vị trí địa lý Hà Nội
Hà Nội là trung tâm đầu não về chính trị, kinh tế, văn hóa và khoa học kĩ thuật của cả nước. Vị trí địa lý của Hà Nội đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và thúc đẩy sự đa dạng của thành phố này.
1.1. Vị trí và giới hạn lãnh thổ
Vị trí địa lý Hà Nội nằm ở 21.0278° vĩ độ Bắc và 105.8342° kinh độ Đông. Thủ đô nằm tiếp giáp với các tỉnh sau:
- Phía Bắc: tiếp giáp với tỉnh Vĩnh Phúc, Thái Nguyên.
- Phía Nam: tiếp giáp với Hòa Bình, Hà Nam.
- Phía Đông: tiếp giáp với Bắc Ninh, Bắc Giang, Hưng Yên.
- Phía Tây: tiếp giáp với Phú Thọ.
1.2. Diện tích tự nhiên của Hà Nội
Thủ đô Hà Nội nằm về phía Tây Bắc của vùng đồng bằng châu thổ Sông Hồng với diện tích 3.360 km² và dân số 8,33 triệu người. Địa hình bao gồm vùng đồi núi ở phía Bắc, phía Tây và vùng đồng bằng ở trung tâm.
Hà Nội cũng là thành phố trực thuộc trung ương có diện tích lớn nhất nước ta. Đồng thời là thành phố đông dân thứ hai và có mật độ dân số cao thứ hai trong tổng số 63 tỉnh, thành trên cả nước. Về cơ cấu dân số, cư dân ở Thủ đô chủ yếu là người Kinh, một số dân tộc như: Tày, Mường, Dao… chiếm tỉ lệ rất ít.
1.3. Thủy văn
Được hình thành từ châu thổ sông Hồng, do đó nét đặc trưng của vị trí địa lý Hà Nội là “Thành phố trong sông” hay “Thành phố sông hồ”. Hiện nay có 7 con sông lớn nhỏ chảy qua địa phận Thủ đô gồm: sông Đuống, sông Hồng, sông Nhuệ, sông Đà, sông Đáy, sông Cà Lồ và sông Cầu.
Trong nội đô gồm có sông Kim Ngưu, sông Tô Lịch cùng nhiều hệ thống đầm hồ làm đường tiêu thoát nước thải của Thủ đô. Hiện tại tại các quận, phường của Thủ đô vẫn còn hàng trăm đầm hồ lớn nhỏ. Trong đó nổi tiếng nhất là các hồ: Hoàn Kiếm, hồ Tây, hồ Bảy Mẫu, Thiền Quang, Linh Đàm, Yên Sở, Thanh Nhàn…
Những đầm hồ này không chỉ là kho nước lớn mà còn là hệ thống điều hòa nhiệt độ tự nhiên giúp vùng đô thị nội thành giảm bớt sức nhiệt tỏa ra từ các trụ khối bê tông, sắt thép. Ngoài ra, hồ đầm của Thủ đô còn là những danh lam thắng cảnh, làm nên nét đặc trưng văn hóa du lịch của mảnh đất ngàn năm văn hiến.
1.4. Đặc điểm khí hậu, thời tiết Hà Nội
Vị trí địa lý Hà Nội nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, do đó đặc trưng nổi bật nhất của khí hậu Thủ đô là gió mùa ẩm, nóng và mưa nhiều về mùa hè, lạnh và ít mưa về mùa đông. Trong một năm, thời tiết được chia làm 4 mùa rõ rệt:
- Mùa xuân: bắt đầu từ tháng 2 và kéo dài đến hết tháng 4.
- Mùa hạ: bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 8.
- Mùa thu: bắt đầu từ tháng 8 đến tháng 10.
- Mùa đông: bắt đầu từ tháng 11 đến tháng 1 năm sau.
Ranh giới phân chia các mùa ở Hà Nội chỉ mang tính chất tương đối. Vì Thủ đô có năm bắt đầu mùa rét từ rất sớm, có năm lại muộn. Thành phố nhận được lượng bức xạ mặt trời quanh năm khá lớn. Tổng lượng bức xạ trung bình hàng năm khoảng 120 kcal/cm², độ ẩm trung bình 80 – 82%, nhiệt độ trung bình năm 24,9°C, lượng mưa trung bình trên 1700mm/năm.
1.5. Các đơn vị hành chính
Các đơn vị hành chính của Hà Nội bao gồm:
- Quận: Hà Nội có tổng cộng 12 quận, bao gồm: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Tây Hồ, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hoàng Mai, Long Biên, Hà Đông, Nam Từ Liêm và Bắc Từ Liêm.
- Huyện: Thủ đô có 17 huyện, bao gồm: Đông Anh, Gia Lâm, Thanh Trì, Thanh Oai, Đan Phượng, Hoài Đức, Thạch Thất, Quốc Oai, Chương Mỹ, Thanh Trì, Mỹ Đức, Ứng Hòa, Thường Tín, Phú Xuyên, Mê Linh, Sóc Sơn và Ba Vì.
- Thị xã: Hà Nội có 1 thị xã là Sơn Tây, nằm cách trung tâm thành phố khoảng 40km về phía Tây.
>>> Xem thêm: Mã bưu chính Hà Nội mới nhất 2023 theo 30 quận, huyện, thị xã
2. Vị thế địa kinh tế của Hà Nội
Vị trí địa lý của Thủ đô Hà Nội có sự thuận lợi cả về mặt tự nhiên và xã hội, điều này góp phần giúp Thủ đô trở thành đầu tàu kinh tế với tốc độ phát triển nhanh, trở thành vùng kinh tế trọng điểm của khu vực Bắc Bộ và đóng góp phần lớn ngân sách cho đất nước.
Vị thế dẫn đầu trong thu hút đầu tư và phát triển về mặt kinh tế của Hà Nội được biểu hiện xuyên suốt trong những năm tháng khi còn là kinh thành Thăng Long, trải qua nhiều chặng đường dài để có sự phồn vinh như ngày nay.
Diện mạo Hà Nội hiện nay đã có những thay đổi lớn, văn minh hơn, hiện đại hơn với các đường vành đai, đường cao tốc chất lượng cao hay những con cầu lớn bắc qua sông Hồng. Đặc biệt, Thủ đô bắt đầu phát triển ngành du lịch nhằm khai thác lợi thế của “Thủ đô di sản” với hàng loạt hàng nghề, danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử. Kinh tế phát triển nhanh, nguồn đầu tư dồi dào tác động tích cực đến đời sống vật chất và tinh thần của người dân Thủ đô.
Bên cạnh đó, vị thế địa kinh tế của Hà Nội cũng được thể hiện thông qua vai trò dẫn dắt các tỉnh, thành phố tại khu vực phía Bắc thực hiện quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội tại từng địa phương.
3. Vị trí địa lý Hà Nội về giao thông vận tải
Vị trí địa lý của Hà Nội đóng vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông vận tải của Việt Nam. Nằm ở trung tâm miền Bắc, Hà Nội là điểm giao thoa của các tuyến đường và phương tiện vận chuyển từ các tỉnh thành.
- Giao thông đường bộ: Hà Nội là trung tâm của mạng lưới đường bộ quốc gia và tỉnh lộ. Các tuyến quốc lộ chính như Quốc lộ 1, Quốc lộ 2 và Quốc lộ 5 đều đi qua Hà Nội, kết nối với các tỉnh thành lân cận và các khu vực khác của Việt Nam. Thủ đô cũng có hệ thống đường cao tốc phát triển, bao gồm đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai, đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng và đường cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên.
- Giao thông đường sắt: Ga chính của Thủ đô là ga Hà Nội nằm trên tuyến đường sắt Bắc Nam. Hệ thống đường sắt nối Hà Nội với các tỉnh thành khác trong cả nước và là phương tiện vận chuyển quan trọng cho hàng hóa và hành khách.
- Giao thông hàng không: Hà Nội có Sân bay Quốc tế Nội Bài, nằm cách trung tâm thành phố khoảng 45km về phía Tây. Đây là sân bay lớn nhất và quan trọng nhất của miền Bắc Việt Nam, phục vụ hàng triệu lượt khách hàng năm và là điểm kết nối với các thành phố lớn trong nước và quốc tế.
- Giao thông đường thủy: Mặc dù không có sông lớn chảy qua trung tâm thành phố, Hà Nội vẫn có hệ thống giao thông đường thủy phát triển. Sông Hồng là tuyến đường thủy quan trọng, cho phép vận chuyển hàng hóa và du khách qua các vùng lân cận.
Vị trí địa lý Hà Nội khá thuận lợi và đã tạo điều kiện để phát triển và liên kết hệ thống giao thông vận tải đa dạng. Từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế và du lịch của thành phố.
>>> Dắt túi: Cẩm nang du lịch Hà Nội 2023 – Hành trình khám phá Thủ đô từ A đến Z
4. Vị thế địa quân sự – chính trị của Hà Nội
Vị trí địa lý Hà Nội trên bản đồ cũng đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng và chính trị của Việt Nam. Cụ thể như sau:
- Vị thế địa lý quân sự: Hà Nội nằm ở phía Bắc của Việt Nam, gần biên giới với Trung Quốc. Vị trí này có ý nghĩa chiến lược trong việc bảo vệ an ninh quốc gia và quản lý biên giới. Thủ đô cũng nằm gần khu vực Đồng Bằng Sông Hồng – khu vực có giá trị chiến lược kinh tế và quân sự cao.
- Vị thế chính trị: Hà Nội là Thủ đô và là trung tâm chính trị của Việt Nam. Các cơ quan đầu não của Đảng, các sự kiện mang tính chất nội bộ, khu vực hay thế giới được đăng cai tổ chức tại nước ta đều nằm ở Hà Nội. Đặc biệt, trong bố cảnh hội nhập hiện nay, vị thế chính trị trị quan trọng của Thủ đô lại càng được thể hiện rõ nét.
Vị thế địa quân sự và chính trị của Hà Nội đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển và ổn định của Việt Nam. Thủ đô không chỉ là trung tâm quản lý chính trị, mà còn là một điểm tựa quan trọng trong việc bảo vệ an ninh đất nước và xây dựng mối quan hệ ngoại giao với các quốc gia khác.
Vị trí địa lý Hà Nội vô cùng thuận, lợi tạo điều kiện giúp Thủ đô trở thành trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa hàng đầu cả nước. Đồng thời là điểm đến du lịch hấp dẫn với nền ẩm thực phong phú cùng với đó là các công trình kiến trúc văn hóa, lịch sử, nghệ thuật độc đáo như: Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Hồ Gươm, nhà tù Hỏa Lò, những bảo tàng ở Hà Nội, các trung tâm thương mại lớn… Ngoài ra, đến Hà Nội, bạn cũng đừng bỏ qua cơ hội vui chơi, khám phá tại VinKE & Vinpearl Aquarium tại TTTM Vincom Mega Mall Times City.
VinKE là khu vui chơi kết hợp giáo dục, hướng nghiệp dành riêng cho trẻ em. Tại đây, các công dân nhí sẽ được hóa thân vào nghề nghiệp tương lai mà mình mơ ước như: bác sĩ, đầu bếp, lính cứu hỏa… hay sáng tạo với mô hình Robocon. Ngoài ra, VinKE cũng có khu trò chơi trong nhà rộng lớn với nhiều trò chơi vận động cùng hàng trăm máy games để bé thỏa thích vui chơi, giải trí.
Cạnh VinKE là thủy cung Vinpearl Aquarium, đây là mái nhà chung của hơn 30.000 sinh vật biển. Được thiết kế với đường hầm mái vòm độc đáo, đến đây du khách sẽ được thỏa thích check in, khám phá khu nước ngọt, khu nước mặn và khu hang động bò sát. Đặc biệt, thủy cung Times City còn có nhiều chương trình và show diễn thú vị để du khách có thể thưởng thức.
>>> Booking vé vào VinKE & Vinpearl Aquarium ngay để nhận nhiều ưu đãi cực kỳ hấp dẫn!
Vị trí địa lý Hà Nội thuận lợi đã tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế và giao thương của thành phố. Không chỉ là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và quân sự của Việt Nam mà Thủ đô đồng thời còn là điểm đến du lịch hấp dẫn. Với những tiềm năng và vị thế địa lý độc đáo, Hà Nội sẽ tiếp tục phát triển hơn nữa mà góp phần xây dựng sự hưng thịnh cho đất nước.
>>> Booking vé vào VinKE & Vinpearl Aquarium ngay để không bỏ lỡ những trải nghiệm vô cùng thú vị khi đến Hà Nội!
