Viêm hang vị dạ dày là bệnh tiêu hóa thường gặp nhất với các triệu chứng điển hình như đau âm ĩ vùng thượng vị, ợ chua, ợ hơi, đầy bụng, khó tiêu… Bệnh là sự tổn thương của dạ dày tại vị trí hang vị, được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau trong đó bao gồm cả thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng cũng như sức khỏe tâm thần. Viêm hang vị dạ dày có thể điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể dẫn đến những biến chứng xấu nếu không điều trị hoặc tái lại nhiều lần.
Viêm hang vị dạ dày là gì?
Viêm hang vị dạ dày là tình trạng dạ dày bị tổn thương, cụ thể là viêm tại vị trí hang vị. Bệnh có những triệu chứng phổ biến như đau âm ĩ, cồn cào vùng thượng vị, ợ hơi, ợ chua, đầy bụng, khó tiêu…
Niêm mạc dạ dày là một lớp màng mỏng, có chức năng bảo vệ thành dạ dày khỏi các tác nhân gây hại cũng như acid. Khi lớp niêm mạc bị kích thích hoặc bị tổn thương sẽ dẫn đến tình trạng viêm
Tình trạng viêm hang vị dạ dày có nhiều nguyên nhân gây ra, phổ biến nhất là do nhiễm khuẩn Helicobacter pylori (vi khuẩn HP). Vi khuẩn HP sau khi xâm nhập vào dạ dày sẽ cư trú và làm tổn thương niêm mạc dạ dày. Từ đó, gây viêm và dẫn đến những triệu chứng bệnh.
Việc điều trị viêm hang vị dạ dày tương đối đơn giản, người bệnh có thể khỏi hoàn toàn bằng cách uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, người có bệnh sử bị viêm hang vị dạ dày có thể tái lại bệnh nếu không chăm sóc sức khỏe tổng quan lẫn tiêu hóa cẩn thận.
Viêm hang vị dạ dày tái phát nhiều lần hoặc kéo dài không được điều trị là một trong những nguyên nhân chính gây ra các biến chứng nguy hiểm như loét, xuất huyết, thậm chí thủng hay ung thư hóa. Vì vậy người bệnh vẫn cần lưu ý đến sức khỏe tiêu hóa và hạn chế tối đa tái nhiễm bệnh nhiều lần để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như trên.(1)
Tìm hiểu về hang vị dạ dày
Vị trí của hang vị dạ dày ở đâu?
Hang vị dạ dày nằm ở vị trí gần cuối dạ dày, ở giữa thân vị và môn vị. Dạ dày có 5 phần chính gồm: Tâm vị, phình vị, thân vị, hang vị và môn vị
Vị trí hang vị dạ dày được xem là một phần quan trọng bên trong dạ dày, là nơi nhạy cảm và dễ bị tổn thương. Vì thế, các ca bệnh viêm hang vị dạ dày đang có xu hướng tăng lên.
Nguyên nhân và các bệnh liên quan đến hang vị dạ dày
Nguyên nhân thường gặp nhất gây tổn thương dạ dày nói chung và hang vị nói riêng là nhiễm khuẩn Hp, nhóm nguyên nhân thứ hai gồm lạm dụng rượu, bia, thuốc lá, các loại thuốc giảm đau nhóm NSAIDs không đúng chỉ định và nhóm thứ ba như chế độ ăn uống không điều độ, căng thẳng, stress…
Tổn thương dạ dày vùng hang vị có thể gây ra các bệnh lý từ nhẹ đến nặng như: viêm hang vị cấp tính, loét hang vị, viêm teo hang vị, U malt lymphoma hay thậm chí ung thư hang vị dạ dày.
1. Nhiễm khuẩn HP
Helicobacter Pylori là tên của một loại xoắn khuẩn, vi ái khí, gram âm, tồn tại trong lớp nhất chầy của niêm mạc dạ dày và gây ra các bệnh liên quan đến dạ dày
Vi khuẩn HP thông thường xâm nhập vào cơ thể người bằng đường tiêu hóa. Điều này liên quan lớn đến khu vực, môi trường và chất lượng sống. Khi vi khuẩn HP đã xâm nhập vào cơ thể, chúng có thể âm thầm phát triển gây ra hiện tượng tăng nồng độ acid và đổi môi trường niêm mạc hang vị. Trong quá trình đó, người bệnh có thể sẽ không xuất hiện bất cứ triệu chứng gì.
2. Lạm dụng thuốc chống viêm NSAID
Thuốc chống viêm NSAID là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến viêm hang vị dạ dày. Người bệnh cần tuân thủ vấn đề sử dụng nhóm thuốc giảm đau này theo y lệnh thầy thuốc, tránh tình trạng tự ý uống thuốc, có thể dẫn đến tổn thương dạ dày nặng
3. Căng thẳng, trầm cảm
Căng thẳng, trầm cảm là một trong những vấn đề điển hình từ sức khỏe tâm thần. Hệ thống thần kinh ruột có giao tiếp với hệ thống thần kinh trung ương. Chính vì vậy, các tình trạng như căng thẳng, trầm cảm đều có ảnh hưởng đến sức khỏe tiêu hóa.
4. Chế độ ăn uống, sinh hoạt thiếu khoa học
Chế độ ăn uống, sinh hoạt thiếu khoa học làm tăng nguy cơ mắc hang vị dạ dày. Việc ăn uống không điều độ, ăn quá nhiều thức ăn khó tiêu, cay nóng là tác nhân dẫn đến các bệnh lý về dạ dày, bao gồm viêm hang vị dạ dày.
Bên cạnh đó, rượu bia và thuốc lá là nguyên nhân kích thích tăng acid bên trong thành dạ dày. Tình trạng này có thể dễ dàng dẫn đến bệnh viêm hang vị dạ dày ở người.
Một vấn đề khác, sinh hoạt giấc ngủ tuy không ảnh hưởng nhiều đến hang vị dạ dày. Nhưng giấc ngủ lại là yếu tố gây ra căng thẳng và những vấn đề về sức khỏe tâm thần khác. Đây là yếu tố gây ra viêm hang vị dạ dày tương tự như nguyên nhân căng thẳng và trầm cảm.
Triệu chứng viêm hang vị dạ dày
Mỗi người sẽ có những nguyên nhân gây bệnh cũng như tình trạng sức khỏe khác nhau. Từ đó, bệnh sẽ gây ra những triệu chứng khác nhau. Ở một số trường hợp, viêm hang vị dạ dày có thể phát bệnh dưới dạng không triệu chứng.
Một số dấu hiệu viêm hang vị dạ dày mà người bệnh có thể nhận biết bệnh gồm:
- Xuất hiện các cơn đau ở vùng thượng vị
- Cảm giác đầy bụng, nóng rát ở thượng vị
- Ợ hơi, ợ chua
- Chán ăn
- Buồn nôn và nôn
- Nôn ra máu hoặc đi cầu phân đen
Nếu như xuất một trong những dấu hiệu nêu trên trong thời gian dài, người bệnh cần đến bệnh viện để được thăm khám và chẩn đoán với bác sĩ chuyên môn sớm. Viêm hang vị dạ dày nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
Chẩn đoán viêm hang vị dạ dày
Viêm hang vị dạ dày thường được chẩn đoán bằng phương pháp nội soi dạ dày. Bên cạnh đó, tùy vào nhu cầu, triệu chứng của từng người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp chẩn đoán phù hợp.
Một số phương pháp chẩn đoán viêm hang vị dạ dày và nguyên nhân:
-
- Nội soi dạ dày: Phương pháp nội soi dạ dày giúp xác định chính xác vị trí, mức độ tổn thương ở hang vị. Đồng thời qua nội soi có thể thực hiện CLO test là một test nhằm đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn Helicobacter pylori ở dạ dày.
-
- Xét nghiệm máu: Mục tiêu của xét nghiệm máu là để kiểm tra sự hiện diện của kháng thể chống lại khuẩn Hp trong máu người bệnh. Nhược điểm là nếu người bệnh trước đó nhiễm và đã được điều trị thì đôi khi xét nghiệm máu vẫn dương tính vài tháng sau đó. Chính vì vậy xét nghiệm máu không áp dụng cho kiểm tra hiệu quả điều trị Hp trước đó.
-
- Test hơi thở: độ nhạy và độ đặc hiệu chẩn đoán Hp tương tự nội soi, là lựa chọn thay thế nội soi nếu chỉ đơn thuần cần xác định có nhiễm hay không nhiễm Hp dạ dày.
Phương pháp chữa viêm hang vị dạ dày
Việc điều trị nên kết hợp giữa dùng thuốc và không dùng thuốc
1. Sử dụng thuốc điều trị viêm hang vị dạ dày
Với những người bệnh viêm hang vị dạ dày do nhiễm vi khuẩn HP, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị diệt vi khuẩn bằng kháng sinh trước. Phác đồ điều trị vi khuẩn HP thông thường kéo dài 14 ngày, phối hợp ít nhất 2 kháng sinh đường uống và thuốc ức chế acid dạ dày. Các thuốc kháng sinh thường được dùng để diệt vi khuẩn HP gồm:
- Amoxicillin
- Tetracycline
- Metronidazole
- Tinidazole
- Fluoroquinolone
- Bismuth
Viêm hang vị dạ dày thường sử dụng những loại thuốc có tác dụng làm giảm tác động của acid lên thành hang vị dạ dày và tăng bảo vệ lớp niêm mạc. Một số loại thuốc thường được dùng điều trị viêm hang vị dạ dày gồm:
- Thuốc ức chế thụ thể histamin H2
- Thuốc ức chế bơm proton
- Thuốc trung hòa acid dịch vị
2. Thay đổi thói quen ăn uống
Người bệnh được khuyến khích thay đổi thói quen ăn uống cũng như lối sống lành mạnh để hỗ trợ quá trình điều trị viêm hang vị dạ dày.
Thay đổi thói quen ăn uống và chế độ dinh dưỡng không phải là phương pháp điều trị bệnh viêm hang vị dạ dày, nhưng có thể giúp rút ngắn thời gian hồi phục, cải thiện được sức khỏe tiêu hóa và hạn chế tối đa khả năng tái phát bệnh.(2)
Những loại loại rau củ có màu sẫm là những thực phẩm giàu dinh dưỡng, ưu tiên sử dụng cho người đang gặp vấn đề về tiêu hóa như viêm hang vị dạ dày.
Bên cạnh đó, xây dựng thói quen hạn chế uống rượu bia, sử dụng các chất kích thích cũng là một cách hiệu quả để cải thiện và duy trì chức năng hang vị ở mức ổn định.
Các biến chứng nguy hiểm
Người bệnh có thể gặp các biến chứng nguy hiểm hay tình trạng viêm dai dẵng, tái phát nhiều lần, nhất là kèm theo nhiễm khuẩn Hp, sử dụng rượu bia, thuốc lá kéo dài:
- Loét dạ dày xuất huyết
- Viêm teo dạ dày nặng
- Hẹp môn vị dạ dày
- Ung thư dạ dày
Phòng tránh viêm hang vị dạ dày
Phương pháp phòng tránh viêm hang vị dạ dày tối ưu nhất là duy trì lối sống khỏe mạnh và chế độ ăn uống khoa học. Bằng việc quản lý chất lượng môi trường sống, thói quen hằng ngày và sức khỏe tâm thần tốt, bạn có thể giảm thiểu được tối đa nguy cơ mắc bệnh viêm hang vị dạ dày.
Những phương pháp phòng tránh viêm hang vị dạ dày hiệu quả gồm:
- Giữ gìn vệ sinh cho bản thân và môi trường sống tốt
- Luôn rửa sạch tay
- Hạn chế ăn những thực phẩm có khả năng kích ứng niêm mạc như đồ cay nóng, cafein, rượu bia,…
- Không tự ý sử dụng các loại thuốc kháng sinh, giảm đau hoặc thuốc chống viêm NSAID
Các thắc mắc liên quan viêm hang vị dạ dày
1. Viêm hang vị dạ dày nguy hiểm không?
Viêm hang vị dạ dày là bệnh có thể điều trị dứt điểm nếu phát hiện sớm. Bệnh không cần sử dụng các phương pháp điều trị phức tạp và thời gian điều trị không quá dài.
Tuy nhiên, viêm hang vị dạ dày sẽ phát triển thành viêm dạ dày mạn tính, hay xuất huyết dạ dày nếu không điều trị bệnh kịp thời. Đây là những biến chứng điển hình của bệnh, có khả năng làm tăng cao nguy cơ mắc ung thư dạ dày cho người bệnh.(3)
Khi được chẩn đoán mắc viêm hang vị dạ dày, người bệnh không cần quá lo lắng. Song, cần lưu ý làm theo đúng chỉ định điều trị của bác sĩ, đồng thời thay đổi chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa.
2. Viêm hang vị dạ dày ăn gì và kiêng ăn gì?
Người bị viêm hang vị dạ dày cần bổ sung nhiều nước, vitamin và các loại chất tốt để cải thiện chức năng hang vị, phục hồi tổn thương. Những loại thực phẩm cần được bổ sung trong thực đơn của người bệnh viêm hang vị dạ dày là những loại thức ăn có lợi cho hệ tiêu hóa và hạn chế được sự phát triển của vi khuẩn HP.
Những thực phẩm giúp hỗ trợ phục hồi viêm hang vị dạ dày gồm:
- Những loại rau củ giàu flavonoid như táo, trà xanh và gừng
- Thực phẩm chứa vi khuẩn có lợi như sữa chua
- Các loại rau có màu xanh đậm
- Thực phẩm giàu vitamin A và C như khoai lang, ổi, cam,…
Bên cạnh đó, người bị viêm hang vị dạ dày cần nghiêm khắc hạn chế những loại thực phẩm có khả năng gây kích thích niêm mạc, tăng acid trong dạ dày. Những loại thực phẩm đó bao gồm:
- Rượu bia hoặc đồ uống có cồn
- Thức ăn cay, nóng
- Thức ăn nhiều dầu mỡ
Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề về gan từ nhẹ đến nặng (gan nhiễm mỡ, viêm gan cấp tính, mạn tính, xơ gan, ung thư gan…), các bệnh về tiêu hóa (rối loạn tiêu hóa, xuất huyết tiêu hóa, đau dạ dày, viêm dạ dày, xuất huyết dạ dày,..). Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.
Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh về gan với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:
Viêm hang vị dạ dày là tình trạng hang vị bị tổn thương do niêm mạc bị bào mòn bởi vi khuẩn hoặc những tác nhân khác. Bệnh gây ra những triệu chứng như cơn đau ở vùng thượng vị, ợ hơi, ợ chua, buồn nôn và nôn. Người bệnh cần cẩn trọng sức khỏe vì bệnh tuy có thể điều trị dứt điểm bằng thuốc, tuy nhiên nếu không phát hiện sớm, viêm hang vị dạ dày sẽ phát triển thành viêm dạ dày mạn tính hoặc xuất huyết dạ dày. Điều này cũng có thể xảy ra với những đối tượng bị viêm hang vị dạ dày tái phát nhiều lần. Người bệnh có thể quản lý sức khỏe hệ tiêu hóa, cải thiện và duy trì chức năng hang vị bằng cách giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống, xây dựng lối sống lành mạnh cùng với chế độ ăn uống khoa học.
