Soạn bài Tổng kết về từ vựng (Phần 2)
IV. Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ
Câu 1 (trang 121 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Từ nhiều nghĩa là một từ có một nghĩa hay nhiều nghĩa của từ, tạo ra những từ nhiều nghĩa
– Từ nhiều nghĩa có:
+ Nghĩa gốc là nghĩa xuất hiện từ đầu, làm cơ sở để hình thành các nghĩa khác
+ Nghĩa chuyển là nghĩa được hình thành các nghĩa khác
+ Nghĩa chuyển là nghĩa được hình thành trên cơ sở của nghĩa gốc
– Thông thường, trong câu, từ chỉ có một nghĩa nhất định. Tuy nhiên trong một số trường hợp, từ có thể được hiểu đồng thời nghĩa gốc lẫn nghĩa chuyển
Câu 2 (trang 121 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Từ “hoa” trong “lệ hoa” được sử dụng theo nghĩa chuyển, chỉ giọt lệ của người con gái đẹp như Thúy Kiều
V. Từ đồng âm
Câu 1 (trang 121 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác nhau xa nhau, không liên quan gì đến nhau
Câu 2 (trang 121 sgk ngữ văn 9 tập 1)
a, Có hiện tượng từ nhiều nghĩa, vì nghĩa của từ lá trong lá phổi là nghĩa chuyển của từ lá trong đoạn thơ.
b, Có hiện tượng đồng âm. Hai từ đường chỉ hai sự vật khác nhau, nghĩa của hai từ này không có mối quan hệ với nhau.
VI. Từ đồng nghĩa
Câu 1 (trang 121 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Từ đồng nghĩa là các từ có nghĩa giống nhau, gần giống nhau (trong một số trường hợp có thể thay thế nhau).
Câu 2 (trang 121 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Chọn cách hiểu (d ). Từ đồng nghĩa chỉ có thể thay thế cho nhau trong một số trường hợp
– Không thể thay thế vì đa số các trường hợp là đồng nghĩa không hoàn toàn.
Câu 3 (trang 121 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Từ “xuân” có thể thay thế từ “tuổi” vì theo phương thức chuyển nghĩa hoán dụ (một khoảng thời gian trong năm cố định năm đại diện thay cho năm, lấy bộ phận thay cho toàn thể)
Việc thay từ “xuân” cho từ “tuổi” cho thấy tinh thần lạc quan của tác giả, mùa xuân là hình ảnh đại diện cho sự tươi trẻ, sức sống mạnh mẽ
VII. Từ trái nghĩa
Câu 1 (trang 121 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau
Câu 2 (trang 121 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Các cặp từ trái nghĩa: xấu – đẹp, xa – gần, rộng – hẹp
Câu 3 (trang 121 sgk ngữ văn 9 tập 1)
– Các cặp từ trái nghĩa cùng với nhóm sống – chết: chiến tranh- hòa bình, đực – cái. Các cặp từ trái nghĩa thể hiện hai khái niệm loại trừ nhau.
– Các từ trái nghĩa cùng nhóm với già – trẻ: yêu – ghét, cao – thấp, nông – sâu, giàu – nghèo
– Các cặp từ trái nghĩa thang độ, thể hiện khái niệm có tính thang độ (sự hơn kém), khẳng định cái này không có nghĩa là loại trừ cái kia
VIII. Cấp độ khái quát nghĩa của từ
Câu 1 (trang 126 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Cấp độ khái quát nghĩa của từ
Một từ có nghĩa rộng khi khi nghĩa của nó bao hàm nghĩa của từ khác. Nghĩa hẹp của từ khi từ đó có phạm vi nghĩa được bao hàm trong nghĩa của từ khác
Câu 2 (trang 126 sgk ngữ văn 9 tập 1)
IX. Trường từ vựng
Câu 1 (trang 126 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Trường từ vựng là tập hợp của những từu có ít nhất nét chung về nghĩa
Câu 2 (trang 126 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Các từ có chung trường nghĩa: bể, tắm
Gợi ra hành động dã man, tàn bạo của thực dân Pháp khi đàn áp các cuộc khởi nghĩa của chúng ta.
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 ngắn gọn, hay khác:
- Đồng chí
- Bài thơ về tiểu đội xe không kính
- Kiểm tra truyện trung đại
- Tổng kết về từ vựng (tiếp theo)
- Nghị luận trong văn bản tự sự
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn 9 hay khác:
- Soạn Văn 9 (bản ngắn nhất)
- Soạn Văn 9 (siêu ngắn)
- Soạn Văn 9 (cực ngắn)
- Văn mẫu lớp 9
- Tác giả – Tác phẩm Văn 9
- Lý thuyết, Bài tập Tiếng việt – Tập làm văn 9
- 1000 câu trắc nghiệm Ngữ văn 9
- Giải vở bài tập Ngữ văn 9
- Đề thi Ngữ Văn 9 (có đáp án)
- Ôn thi vào lớp 10 môn Văn
Săn SALE shopee tháng 11:
- Đồ dùng học tập giá rẻ
- Sữa dưỡng thể Vaseline chỉ hơn 40k/chai
- Tsubaki 199k/3 chai
- L’Oreal mua 1 tặng 3
- Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án
