Soạn bài lớp 6: So sánh (Tiếp theo) được VnDoc sưu tầm và giới thiệu với các bạn để tham khảo giúp học tập tốt môn Ngữ Văn lớp 6 học kỳ 2 chuẩn bị cho bài giảng sắp tới đây của mình. Mời các bạn cùng tham khảo Soạn bài môn Ngữ văn lớp 6 bài So sánh dưới đây của chúng tôi.
I. Các kiểu so sánh
Câu 1 (trang 41 sgk ngữ văn 6 tập 2)
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
(Trần Quốc Minh)
Đáp án
Trong đoạn thơ có hai phép so sánh:
– Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con (1)
– Mẹ là ngọn gió của con suốt đời (2)
Câu 2 (trang 42 sgk ngữ văn 6 tập 2)
Từ ngữ chỉ ý so sánh trong các phép so sánh trên có gì khác nhau?
Hai phép so sánh trên sử dụng các từ ngữ so sánh khác nhau: chẳng bằng (phép so sánh 1); là (phép so sánh 2). Vậy có thể kết luận ràng chúng khác nhau. Đây là hai kiểu so sánh: so sánh ngang bằng (là) và so sánh hơn kém (chẳng bằng).
Câu 3 (trang 42 sgk ngữ văn 6 tập 2)
Tìm thêm các từ ngữ chí so sánh ngang bằng hoặc không ngang bằng.
Đáp án
– Những từ ngữ so sánh ngang bằng khác: Bao nhiêu… bấy nhiêu, tựa như, chừng như
– Những từ ngữ so sánh hơn kém khác: Chưa được, chẳng là
II. Tác dụng của so sánh
Câu 1 (trang 42 sgk ngữ văn 6 tập 2)
Tìm phép so sánh trong đoạn văn:
Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan thai đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơ, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại.
(Khải Hưng)
Trả lời
Phép so sánh có trong đoạn văn:
– Có chiếc lá rụng tựa mũi tém nhọn, tự cành cây rơi xuống cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ.
– Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không …
– Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của sự vật chỉ ở hiện tại…
– Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngai, rụt rè, rồi nhớ gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành.
Câu 2 (trang 42 sgk ngữ văn 6 tập 2)
Trong đoạn văn đã dẫn, phép so sánh có tác dụng gì?
– Đối với việc miêu tả sự vật, sự việc?
– Đối với việc thể hiện tư tưởng, tình cảm của người viết.
Đáp án
Tác dụng của phép so sánh:
– Đối với sự vật, sự việc: Tạo ra những hình ảnh cụ thể, sinh động giúp người đọc (người nghe) dễ hình dung về sự vật, sự việc được miêu tả, đó là các cách rụng khác nhau của lá.
– Đối với việc thể hiện tư tưởng tình cảm: tạo ra những lối nói hàm súc, giúp cho người nghe dễ nắm bắt tư tưởng, tình cảm của người viết. Cụ thể trong đoạn văn phép so sánh thể hiện quan niệm cùa tác giả về sự sống và cái chết.
III. Luyện tập so sánh
Bài 1 (trang 43 sgk ngữ văn 6 tập 2)
a)
Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng.
(Tế Hanh)
b)
Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.
(Tố Hữu)
c)
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng
(Minh Huệ)
Đáp án
a)
– So sánh: Tâm hồn tôi như một buổi trưa hè
– Dùng từ so sánh: là. Đây là so sánh ngang bằng.
– Tác dụng: giúp cái trừu tượng (tâm hồn) hiện hữu có hình dạng, màu sắc.
b)
– Các so sánh: Con đi trăm núi ngàn khe / Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm- Con đi đánh giặc mười năm / Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi
– Dùng từ so sánh: chưa bằng. Đây là so sánh không ngang bằng.
– Tác dụng: khẳng định công lao, tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ cách mạng.
c)
(1)
– So sánh: Anh đội viên mơ màng / Như nằm trong giấc mộng
– Dùng từ so sánh: như. Đây là so sánh ngang bằng.
(2)
– So sánh: Bóng Bác cao lồng lộng / Ấm hơn ngọn lửa hồng
– Dùng từ so sánh :hơn. Đây là so sánh không ngang bằng.
– Tác dụng: hình ảnh này nói lên vẻ đẹp kì vĩ của Bác Hồ. Bác như ngọn lửa sưởi ấm cho người dân Việt Nam.
Bài 2 (trang 43 sgk ngữ văn 6 tập 2)
Hãy nêu những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài Vượt thác. Em thích hình ảnh so sánh nào? Vì sao?
Đáp án
Những câu văn có phép so sánh:
– Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
– Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống một một hiệp sĩ cùa Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
– Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa bụi lúp xúp nom xa như những cụ vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước.
Em thích hình ảnh so sánh: Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc…giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh.
Vì: Tác giả đã tưởng tượng ra một Dượng Hương Thư khỏe, đẹp và hào hùng. Ngoài ra, đã thể hiện rất tốt sức mạnh và khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người.
Bài 3 (trang 43 sgk ngữ văn 6 tập 2)
Dựa vào bài Vượt thác, hãy viết một đoạn văn từ ba đến năm câu tả dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ; trong đoạn văn có sử dụng cả hai kiểu so sánh đã được giới thiệu.
Hướng dẫn viết đoạn văn:
– Hình thức: Từ 3- 5 câu diển đạt mạch lạc.
– Nội dung: tả cảnh dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ.
– Kĩ năng: Sử dụng hai kiểu so sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng.
Đáp án
Cảnh Dượng Hương Thư vượt thác được coi là một trong những đoạn đặc sắc nhất mà tác giả Võ Quảng viết về hành trình người lao động chinh phục khó khăn, thử thách. Nước từ trên cao đổ xuống hung hãn như muốn nuốt con thuyền. Dượng Hương Thư bình tĩnh ghì chặt đầu sào, chuyển hướng thuyền lao nhanh về phía trước. Nhìn dượng lúc đó oai hùng hơn một dũng sĩ rừng xanh.
Mời các bạn tham khảo tài liệu liên quan
Dưới đây là bài soạn So sánh (Tiếp theo) bản rút gọn nếu bạn muốn xem hãy kích vào đây Soạn văn 6: So sánh (Tiếp theo)
Ngoài đề cương ôn tập chúng tôi còn sưu tập rất nhiều tài liệu học kì 2 lớp 6 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Địa, Sinh. Hy vọng rằng tài liệu lớp 6 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới.
Tham khảo thêm
- Soạn bài lớp 6: Bức tranh của em gái tôi
- Soạn bài lớp 6: Phó từ
