Tài liệu hướng dẫn soạn bài Từ trái nghĩa được Đọc Tài Liệu biên soạn nhằm giúp các bạn học sinh nắm chắc kiến thức về từ trái nghĩa và trả lời các câu hỏi bài tập trang 128 SGK Ngữ văn 7 tập 1.
Cùng tham khảo…
Hướng dẫn soạn bài Từ trái nghĩa chi tiết
I. Từ trái nghĩa là gì ?
1. Đọc lại bản dịch thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh của Tương Như và bản dịch thơ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê của Trần Trọng San. Dựa vào các kiến thức ở Tiểu học, hãy tìm các cặp từ trái nghĩa trong hai bản dịch thơ đó.
Từ trái nghĩa là gì?
– Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau.
– Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.
– Từ trái nghĩa được sử dụng trong thể đối, tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.
* Ta có:
– Bản dịch thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh của Tương Như:
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng
Cúi đầu nhớ Cố hương.
– Bản dịch thơ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê của Trần Trọng Sa:
Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,
Giọng quê không đổi, nhưng tóc mai đã rụng.
Trẻ con gặp mặt, không quen biết,
Cười hỏi: Khách ở nơi nào đến ? “
Trả lời:
Các từ trái nghĩa ở bản dịch thơ các bài như sau:
– Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh có: ngẩng / cúi
– Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê có: trẻ / già
2. Tìm từ trái nghĩa với từ già trong các trường hợp: rau già, cau già.
Trả lời:
Từ trái nghĩa: già / non
II. Cách dùng từ trái nghĩa
1. Trong hai bài thơ dịch trên, việc sử dụng các từ trái nghĩa có tác dụng gì?
Trả lời:
Trong hai bài thơ dịch trên, việc sử dụng các từ trái nghĩa nhằm tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời thơ thêm sinh động.
2. Tìm một số thành ngữ có sử dụng từ trái nghĩa và nêu tác dụng của việc dùng các từ trái nghĩa ấy?
Trả lời:
– Một số thành ngữ có sử dụng từ trái nghĩa:
+ Bên trọng bên khinh.
+ Buổi đực buổi cái
+ Bước thấp bước cao
+ Có đi có lại
+ Gần nhà xa ngõ
+ Mắt nhắm mắt mở
+ Vô thưởng vô phạt
– Việc dùng các từ trái nghĩa ấy có tác dụng là làm cho lời ăn tiếng nói sinh động hơn.
Ghi nhớ SGK
- Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau
- Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau
- Từ trái nghĩa được sử dụng trong thể đối, tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động
Soạn bài Từ trái nghĩa phần Luyện tập
1 – Trang 129 SGK
Tìm từ trái nghĩa trong những câu ca dao, tục ngữ dưới đây.
– Chị em như chuối nhiều tàu,
Tấm lành che tấm rách, đừng nói nhau nhiều lời.
– Số cô chẳng giàu thì nghèo,
Ngày ba mươi Tết thịt treo trong nhà.
– Ba năm được một chuyến sai,
Áo ngắn đi mượn, quần dài đi thuê.
– Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng,
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
Trả lời:
Các từ trái nghĩa được sử dụng trong các câu ca dao, tục ngữ trên là:
lành – rách
giàu – nghèo
ngắn – dài
đêm – ngày
sáng – tối
2 – Trang 129 SGK
Tìm từ trái nghĩa với những từ in đậm trong các cụm từ sau đây.
tươi (cá tươi, hoa tươi)
yếu (ăn yếu, học lực yếu)
xấu (chữ xấu, đất xấu)
Trả lời:
– tươi: + cá tươi › ‹ ươn
+ hoa tươi › ‹ héo, tàn
– yếu: + ăn yếu › ‹ khỏe
+ học lực yếu › ‹ khá, giỏi
– xấu: + chữ xấu › ‹ tốt, đẹp
+ đất xấu › ‹ màu mỡ
3 – Trang 129 SGK
Điền từ trái nghĩa thích hợp vào các thành ngữ sau.
– Chân cứng …
– Có đi có …
– Gần nhà … ngõ
– Mắt nhắm mắt …
– Chạy sấp chạy …
– Vô thưởng vô …
– Bên … bên khinh.
– Buổi … buổi cái.
– Bước thấp bước …
– Chân ướt chân …
Trả lời:
– Chân cứng đá mềm.
– Có đi có lại
– Gần nhà xa ngõ
– Mắt nhắm mắt mở.
– Chạy sấp chạy ngửa.
– Vô thưởng vô phạt.
– Bên trọng bên khinh.
– Buổi đực buổi cái.
– Bước thấp bước cao.
– Chân ướt chân ráo.
4 – Trang 129 SGK
Hãy viết đoạn văn ngắn về tình cảm quê hương có dùng từ trái nghĩa.
Trả lời:
Mỗi lần nhớ về kí ức tuổi thơ là biết bao kỉ niệm buồn vui gắn bó với quê hương trong em lại hiện lên. Nơi đó có ngôi nhà nhỏ của em với cánh đồng lúa rộng, bằng phẳng luôn thơm ngát hương lúa – hương vị của đồng quê. Xa xa, là những rặng núi cao nhấp nhô được phủ lên màu xanh của núi rừng. Khi dịp nghỉ hè đến, em cùng các anh chị thường ra thả diều bên bờ sông. Dòng sông bên lở bên bồi, đã gắn bó ngàn đời với quê hương em, mang dòng nước ngọt lành làm tưới mát những ruộng lúa, nương dâu. Khác với thành phố là những tuyến đường tấp nập người qua lại, quê em là những con đường làng vắng vẻ, thấp thoáng mái nhà ngói đỏ xen với những khu vườn tươi xanh, ngập tràn bóng mát. Giờ đây, khi đã đi xa quê hương, em luôn háo hức được trở về nơi chôn rau cắt rốn, nơi đã nuôi dưỡng em khôn lớn trưởng thành.
⟹ Bài viết trên đã sử dụng từ trái nghĩa đó là:
bằng phẳng › ‹ nhấp nhô
lở › ‹ bồi
tấp nập › ‹ vắng vẻ
Tham khảo thêm: Đoạn văn ngắn về tình cảm quê hương có sử dụng từ trái nghĩa
Trên đây là nội dung soạn bài Từ trái nghĩa lớp 7 với hướng dẫn chi tiết trả lời các câu hỏi trang 128, 129 SGK. Mong rằng với nội dung này các em sẽ chuẩn bị bài học trước khi đến lớp tốt nhất. Cùng Đọc tài liệu tham khảo trọn bộ soạn văn 7 chi tiết các bài theo chương trình học nữa nhé!
Xem thêm các bài học gần nhất:
- Soạn bài Luyện nói: Văn biểu cảm về sự vật, con người
- Soạn bài Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
