Tuyển chọn những bài văn hay Phân tích 10 câu thơ giữa bài Đồng chí. Các bài văn mẫu được biên soạn, tổng hợp chi tiết, đầy đủ từ các bài viết hay, xuất sắc nhất của các bạn học sinh trên cả nước. Mời các em cùng tham khảo nhé!
Phân tích 10 câu thơ giữa bài Đồng chí – Bài mẫu 1
Có một đề tài người lính xuyên suốt văn học Việt Nam thời kì kháng chiến. Có một bài thơ vẫn vang vọng tiếng đồng đội thân thương. Bài thơ ” Đồng Chí” của Chính Hữu là một trong những bài thơ tiêu biểu thể hiện rất rõ tình cảm cao đẹp này. Bài thơ đã nói một cách rất giản dị mà sâu sắc về tình đồng chí, đồng đội thắm thiết của những người lính vốn xuất thân từ nông dân-một chủ đề hết sức mới mẻ của thi ca lúc bấy giờ. Đoạn thơ sau đây là sự thể hiện cụ thể tình đồng chí – tình người cao đẹp ấy :
… Ruộng nương anh gửi bạn thân cày Căn nhà không mặc kệ gió lung lay Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi Áo anh rách vai Quần tôi có nhiều mảnh vá Miệng cười buốt giá Chân không giày Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Có lẽ từ đồng chí xuất hiện phổ biến ở nước ta từ khi phong trào chống thực dân Pháp do giai cấp vô sản lãnh đạo.Nghĩa của từ đồng chí, theo Từ điển tiếng Việt giải thích là Người cùng chí hướng chính trị, trong quan hệ với nhau. Nhưng ở bài Đồng chí, dường như mối quan hệ giữa “anh” và “tôi” không khô khan, không mang sắc thái lý trí như cách hiểu trên. Ở đây, tình người sâu nặng chính là hạt nhân của tình đồng chí. Đồng chí đó là sự cảm thông sâu xa những tâm tư, nỗi lòng thầm kín của nhau:
… Ruộng nương anh gửi bạn thân cày Căn nhà không mặc kệ gió lung lay Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Đó là tình tri kỷ, hiểu bạn như hiểu mình và còn vì mình là người trong cuộc, người cùng cảnh ngộ. Với người nông dân, ruộng nương, căn nhà là cả cơ nghiệp, là ước mơ ngàn đời của họ; họ luôn gắn bó, giữ gìn và chắt bóp cho những gì mình có. Vậy mà họ đã gác lại tất cả để ra đi đánh giặc. Lời thơ như là lời tâm sự, tâm tình, “tôi” không nói về quê hương và hoàn cảnh riêng của “tôi” mà nói với “anh” về quê “anh” về gia đình “anh”. Là đồng đội, là “đôi tri kỷ”, “tôi” biết “anh” ra đi để lại sau lưng mình biết bao sự níu kéo : ruộng nương phải gửi bạn, nhà cửa mặc kệ gió lay, và biết bao người thân chờ mong thương nhớ. Câu thơ “Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay” hết sức tạo hình và biểu cảm. Để cả cơ nghiệp của mình hoang trống mà ra đi biết người thân ở lại trống trải nhưng cũng “mặc kệ” thì đó quả là sự hy sinh lớn lao và đó cũng là quyết ra đi mà không dửng dưng vô tình. Các anh hiểu rõ lòng nhau và còn hiểu rõ nỗi niềm người thân của nhau ở hậu phương: “Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính”, “Giếng nước”, “gốc đa” là hình ảnh hoán dụ gợi về quê hương, về người thân nơi hậu phương của người lính. Như vậy, câu thơ nói quê hương nhớ người lính mà thực chất là người lính nhớ nhà, nỗi nhớ hai chiều ngày càng da diết. Vậy là người lính đã chia sẻ với nhau mọi tâm tư, nỗi niềm, chia sẻ cả những chuyện thầm kín, riêng tư nhất. Họ cùng sống với nhau trong kỷ niệm, trong nỗi nhớ và vượt lên trên nỗi nhớ.Như vậy, trước khi trở thành đồng chí thực sự, họ đã có sự đồng cảm sâu sắc; trước khi hợp tác với nhau họ đã rất hiểu về nhau. Hiểu nhau là biểu hiện đầu tiên của tình người.
Và những người lính cách mạng càng hiểu nhau nhau hơn, gắn bó với nhau hơn bởi trong những tháng ngày bên nhau chiến đấu họ cùng nếm trải biết bao gian nan, vất vả. Cái vất vả đối với cuộc đời chiến trận thì không bao giờ hiếm.
Đó là chuyện ốm đau, bệnh tật :
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi
Đó là sự thiếu thốn về những trang phục tối thiểu :
Áo anh rách vai Quần tôi có nhiều mảnh vá Miệng cười buốt giá Chân không giày
Người ta nói thơ Chính Hữu cô đọng hàm xúc. Đây là những ví dụ thật sinh động. Những hình ảnh thơ được đưa ra rất chân thực nhưng cô đọng và gợi cảm biết bao. Chỉ cần mấy câu ngắn nhưng hình ảnh anh bộ đội thời chống Pháp hiện lên tất cả. Dường như ai cũng phải trải qua những trận sốt rét khủng khiếp, thuốc thang thì thiếu thốn. Rồi các anh “vệ túm” quần áo vá, chân đất lội suối trèo non. Chỉ có điều sự thiếu thốn giảm đi rất nhiều, và con người có thể vượt qua tất cả bởi vì giữa những người đồng chí có cái ấm áp của tình người. Cái tình được bồi đắp từ cuộc sống đồng cam cộng khổ. “Áo anh”, “quần tôi”, phép đối được sử dụng không phải cho sự đối lập mà nhấn mạnh về cái hoà đồng muôn người như một trong hàng ngũ những người lính cách mạng. Tác giả đã xây dựng những cặp câu sóng đôi, đối ứng nhau (trong từng cặp câu và từng câu). Đáng chú ý là người lính bao giờ cũng nhìn bạn, nói về bạn trước khi nói về mình, chữ “anh” bao giờ cũng xuất hiện trước chữ “tôi”. Cách nói ấy phải chăng thể hiện nét đẹp trong tình cảm thương người như thể thương thân, trọng người hơn trọng mình. Chính tình đồng đội đội làm ấm lòng những người lính để họ vẫn cười trong buốt giá và vượt lên trên buốt giá. Chỉ có nơi nào gian khó chia chung như vậy, mới tìm thấy cái thực sự của tình người.
Phân tích 10 câu thơ giữa bài Đồng chí – Bài mẫu 2
Chiến tranh gây ra cho tất cả chúng ta nhiều mất mát đau thương về người, của và cả niềm tin. Nhưng cũng tại những trận địa quyết liệt chỉ có khói bom đạn, máu đỏ tươi, những bông hoa đẹp nhất về tình yêu quê nhà, quốc gia, ý thức đoàn kết, đặc biệt quan trọng là tình đồng chí, đồng đội gắn bó thâm thúy vẫn vươn mình nở rộ. Nhà thơ Chính Hữu – ngòi bút trẻ tiêu biểu vượt trội cho văn học chống Pháp thời kỳ đầu – đã sáng tác nên tác phẩm “ Đồng chí ” trong thời hạn tham gia chiến đấu tại chiến dịch Việt Bắc 1947 .
Bài thơ được đánh giá là tác phẩm tiêu biểu thơ ca kháng chiến giai đoạn 1946 – 1954, bài thơ đã đi qua hành trình hơn nửa thế kỷ, làm sang trọng một hồn thơ chiến sĩ của Chính Hữu. Mười câu giữa bài thơ gửi gắm đến độc giả những biểu hiện chân thành và sức mạnh mà tình đồng chí, đồng đội mang lại.
Họ là những con người xuất thân từ khắp mọi miền quê trên quốc gia Nước Ta, nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc bỏ lại mái ấm gia đình, quê nhà tham gia chiến trận. Những người chiến sỹ đó đều giống nhau ở xuất thân là nông dân nghèo và giống nhau ở tình yêu thương quốc gia. Họ gắn bó với nhau, san sẻ khó khăn vất vả, tâm sự nỗi nhớ nhà trong mỗi lần cùng làm trách nhiệm. Cứ như thế, tình đồng chí ngày càng kết nối hơn, dần trở thành tri kỉ :
“ Ruộng nương anh gửi bạn thân cày , Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính . Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh Rét run người vầng trán ướt mồ hôi Áo anh rách nát vai Quần tôi có vài mảnh vá Miệng cười buốt giá Chân không giày Thương nhau tay nắm lấy bàn tay ”
Đoạn thơ chỉ vỏn vẹn 10 câu ngắn gọn nhưng lại khiến fan hâm mộ cảm động trước tình đồng đội, đồng chí thiêng liêng. Phải tin yêu, thân thương biết bao nhiêu mới hoàn toàn có thể kể nhau nghe về nỗi lòng mình. “ Anh ” và “ tôi ” là tri âm, tri kỷ của nhau, nhờ kể về thực trạng, tâm tư nguyện vọng, tình cảm của nhau mà thêm đồng cảm .
Thì ra, anh và tôi đều đồng điệu tâm hồn, đều gác lại chuyện cá thể để giúp sức công cuộc lớn của Tổ quốc. Hình ảnh “ ruộng nương … gửi bạn thân cày ”, “ gian nhà không ” tích hợp với từ láy “ lung lay ” gợi nên sự vắng vẻ, thiếu thốn khi mái ấm gia đình vắng người trụ cột. Thế nhưng, người lính đó đã quyết tâm, khẳng khái “ mặc kệ ” hết mọi thứ để góp sức . Ở nhà, có những người vẫn luôn mong ngóng người lính sớm thắng trận trở lại. Hình ảnh “ giếng nước gốc đa nhớ người ra lính ” sử dụng giải pháp ẩn dụ nhân hóa, “ giếng nước gốc đa ” ở đây là chủ thể trữ tình của câu thơ, dùng để chỉ về mái ấm gia đình, làng xóm, những hậu phương vững chãi nhất. Họ cũng chính là động lực để người chiến sỹ nỗ lực nhiều hơn nữa. Và trong tim mỗi người chiến sỹ vô cùng nhớ đến mái ấm gia đình mình. Bởi vậy nên họ phụ thuộc vào nhau, thông cảm cho thực trạng chung ấy, cùng nhau nỗ lực hoàn thành xong mọi trách nhiệm được giao . Cảm nhận về 10 câu giữa bài đồng chí, ta thấy bằng bút pháp hiện thực, người đọc còn được cảm nhận một cách chân thực những khó khăn vất vả, đau đớn mà người lớn phải gánh chịu. Họ phải sống trong thực trạng vô cùng quyết liệt, khó khăn vất vả, sống trong núi rừng rậm rạp . Những đêm canh gác, gió lạnh như cắt vào da thịt. Không chỉ vậy, rừng rậm nhiệt đới gió mùa Nước Ta nổi tiếng với căn bệnh sốt rét. Nó hành hạ người chiến sỹ cả về thể xác lẫn ý thức “ rét run người, vầng trán ướt mồ hôi ”. Hình ảnh trái chiều “ rét run ”, “ ướt mồ hôi ” như khắc họa một cách chân thực hơn nữa khó khăn vất vả mà người lính phải gánh chịu. Chính nhà thơ Quang Dũng cũng nhói lòng nhắc về hình tượng người lính đang mắc phải căn bệnh sốt rét trong bài thơ “ Tây Tiến ” :
“ Tây Tiến người đi không mọc tóc Quân xanh màu lá giữ oai hùm ”
Chỉ như vậy thôi cũng đủ để hiểu, người lính phải gian nan ra làm sao. Rất suôn sẻ là ở đây, họ còn có bàn tay đồng đội thăm nom, chăm nom . Quân đội ta thời xưa thiếu thốn về vật chất đủ điều, những đồ vật cơ bản nhất như tấm áo, đôi giày cũng không rất đầy đủ. Hình ảnh “ áo anh rách nát vai ”, “ quần tôi có nhiều mảnh vá ” là hình ảnh sóng đôi, vừa lột tả sự khó khăn vất vả, thiếu thốn, vừa thấy được sự gắn bó keo sơn của cả hai. Hai hình tượng thơ bổ trợ cho nhau rồi hòa lại làm một. Tình đồng chí cũng không là tình cảm trữ tình tượng trưng nữa mà hiện hữu thành mảnh vá, cái áo, cái quần .
Cảm nhận về 10 câu giữa bài đồng chí ta thấy dẫu khó khăn vất vả, cơ cực là thế, cái miệng cười buốt giá trong đêm đen gợi cho người đọc nhiều suy tư. Dường như người lính ấy đã được truyền cho thứ tình cảm, động lực ấm cúng, nụ cười tuy cảm nhận được sự giá buốt của cái lạnh, cũng là đang gửi gắm một nguồn động lực lớn lao. Đây cũng chính là biểu trưng cho ý thức sáng sủa, yêu đời đập tan mọi mệt nhọc. Những người lính chỉ cần thương lấy nhau, đoàn kết, phụ thuộc vào nhau “ Thương nhau tay nắm lấy bàn tay ”. một chiếc siết tay can đảm và mạnh mẽ vừa là lời chúc, lời cảm ơn đồng thời nhằm mục đích truyền động lực cho nhau .
Ngòi bút hiện thực mới lạ, hình ảnh thơ độc lạ, nhịp điệu nhẹ nhàng mang lại cho fan hâm mộ sự lay động trước tình cảm những chiến sỹ dành cho nhau. Có lẽ, trải qua càng nhiều lần như vậy, họ càng gắn bó, yêu quý và sát cánh với nhau trên chặng đường phía trước, môi luôn nở nụ cười ,
Không chỉ ở thời chiến mới có những tình cảm tri kỷ đẹp, chân thành như vậy. Ngay cả ở thời đại ngày nay, chúng ta cần biết trân trọng những người bạn đã luôn đồng hành, sát cánh với mình vượt qua mọi khó khăn, gian khổ. Cảm nhận về 10 câu thơ giữa bài “Đồng chí” hy vọng sẽ truyền đến bạn nguồn cảm hứng bất tận để xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp bên cạnh mình!
Phân tích 10 câu thơ giữa bài Đồng chí – Bài mẫu 3
Chính Hữu quê ở thành phố Hà Tĩnh là nhà thơ chiến sỹ viết về người lính và hai cuộc cuộc chiến tranh, đặc biệt quan trọng tình cảm cao đẹp của người lính như tình đồng chí, đồng đội và tình yêu quê nhà. Tác phẩm ” Đồng Chí ” được viết vào năm 1948, in trong tập ” Đầu súng trăng treo ”, là một trong những bài thơ tiêu biểu vượt trội nhất viết về người lính cách mạng của văn học thời kháng chiến chống Pháp. Ở bảy câu thơ đầu, tác giả đã cho tất cả chúng ta thấy cơ sở để hình thành nên tình đồng chí đồng đội của những người lính cách mạng :
“ Quê hương anh nước mặn đồng chua Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá Anh với tôi đôi người lạ lẫm Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau Súng bên súng đầu sát bên đầu Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ Đồng chí ! ”
Đầu tiên tác giả cho ta thấy tình đồng chí của họ bắt nguồn từ sự tương đương về cảnh ngộ xuất thân :
” Quê hương anh nước mặn, đồng chua Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá ”
Hai câu thơ có cấu trúc sóng đôi, đối ứng với nhau : ” quê nhà anh-làng tôi ”, ” nước mặn đồng chua-đất cày lên sỏi đá ”, cách ra mắt thật bình dị, chân thực về xuất thân của hai người lính họ là những người nông dân nghèo. Thành ngữ : ” nước mặn đồng chua ”, ” đất cày lên sỏi đá ” gợi ra sự nghèo khó của những vùng ven biển bị nhiễm mặn, đất khô cằn không trồng trọt và khó canh tác được. Qua đó, ta hoàn toàn có thể thấy quốc gia đang trong cảnh nô lệ, cuộc chiến tranh triền miên dẫn đến đời sống của những người nông dân rất nghèo nàn, khó khăn vất vả nhiều thứ. Từ hai miền đất lạ lẫm, ” đôi người lạ lẫm ” nhưng cùng giống nhau ở cái ” nghèo ” :
” Anh với tôi đôi người lạ lẫm Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau. ”
Từ ” đôi ” đã gợi lên một sự thân thiện, chung nhau nhưng chưa thể bộc bạch đấy thôi. Nói là ” chẳng hẹn ” nhưng thật sự họ đã có hẹn với nhau. Bởi anh với tôi đều có chung lòng yêu nước, lòng căm thù giặc và ý chí chiến đấu để thoát khỏi sự nô lệ của thực dân Pháp, cùng nhau tự nguyện vào quân đội để rồi ” quen nhau ”. Đó chẳng phải là đã có hẹn hay sao ? Một cái hẹn không lời nhưng mà mang bao ý nghĩa cao quý từ trong sâu thẳm tâm hồn của những chiến sỹ .
Tình đồng chí còn được nảy nở từ sự cùng chung trách nhiệm, cùng chung lý tưởng sát cánh bên nhau trong hàng ngũ chiến đấu :
” Súng bên súng, đầu sát bên đầu ”
Câu thơ là bức tranh tả thực tư thế sẵn sàng chuẩn bị, sát cánh bên nhau của người lính khi thi hành trách nhiệm. Vẫn là hình ảnh sóng đôi, uyển chuyển trong cấu trúc ” Súng bên súng, đầu sát bên đầu ”. ” Súng ” hình tượng cho sự chiến đấu, ” đầu ” hình tượng cho lí trí, tâm lý của người lính. Phép điệp từ ( súng, đầu, bên ) tạo âm điệu khỏe, chắc, nhấn mạnh vấn đề sự kết nối, cùng chung trách nhiệm, cùng chung chí hướng và lí tưởng. Và tình đồng chí, đồng đội càng trở nên bền chặt và nảy nở hơn khi họ cùng nhau chia sẽ mọi khó khăn vất vả, khó khăn vất vả ở đời sống mặt trận :
” Đêm rét chung chăn thành đôi chi kỷ ”
Ở núi rừng Việt Bắc thì những cái lạnh giá buốt làm cho những chiến sỹ của tất cả chúng ta rất lạnh, nhiều lúc họ còn bị sốt rất cao do phải sống trong một thiên nhiên và môi trường khắc nghiệt như vậy. Nhưng vượt lên trên toàn bộ những khó khăn vất vả, thiếu thốn, khắc nghiệt của thời tiết thì họ đã chia sẽ chăn cho nhau để giữ ấm. Chăn không đủ thì những đêm rét buốt họ đắp chung nhau một chiếc chăn để giữ ấm. Chính cái ” chung chăn ” ấy đã trở thành niềm vui, thắt chặt tình cảm của những người đồng đội để rồi họ trở thành ” đôi tri kỷ ”. ” Tri kỷ ” thân thương, gắn bó, hiểu tâm tư nguyện vọng tình cảm của nhau. Mà là ” đôi tri kỷ ” thì lại càng gắn bó, thân thương với nhau hơn. Chính cho nên vì thế câu thơ nói đến sự khắc nghiệt của thời tiết, của cuộc chiến tranh nhưng sao ta vẫn cảm nhận được cái ấm của tình đồng chí, bởi cái rét đã tạo nên cái tình của hai anh lính chung chăn .
Câu thơ cuối là một câu thơ đặc biệt quan trọng chỉ với hai tiếng ” Đồng chí ” khi nghe ta cảm nhận được sự sâu lắng chỉ với hai chữ ” Đồng chí ” và dấu chấm cảm, tạo một nét nhấn như một điểm tựa, điểm chốt, như đòn gánh, gánh hai đầu là những câu thơ đồ sộ. Nó vang lên như một phát hiện, một lời chứng minh và khẳng định, một tiếng gọi trầm xúc động từ trong tim, ngọt ngào trong lòng người về hai tiếng mới mẻ và lạ mắt, thiêng liêng ấy. Câu thơ như một bản lề kết nối hai phần bài thơ làm nổi rõ một Tóm lại : cùng thực trạng xuất thân, cùng lí tưởng thì trở thành đồng chí của nhau .
Tình đồng chí của những người lính cách mạng dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu được biểu lộ thật tự nhiên, bình dị mà thâm thúy trong mọi thực trạng, nó góp thêm phần quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp ý thức của những người lính những mạng ,
Bài thơ ”Đồng chí” của Chính Hữu thể hiện hình tượng người lính cách mạng và sự gắn bó keo sơn của họ thông qua những chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng, giàu sức biểu cảm.
Bài thơ mở ra những tâm lý mới trong lòng người đọc. Bài thơ đã làm sống lại một thời khổ cực của cha anh ta, làm sống lại cuộc chiến tranh ác liệt. Bài thơ khơi gợi lại những kỉ niệm đẹp, những tình cảm tha thiết gắn bó yêu thương mà chỉ có những người đã từng là lính mới hoàn toàn có thể hiểu và cảm nhận hết được .
Phân tích 10 câu thơ giữa bài Đồng chí – Bài mẫu 4
Khi làm bài thơ Đồng chí, Chính Hữu từng bộc bạch: “Tôi làm bài thơ Đồng Chí, đó là lời tâm sự viết ra để tặng đồng đội”. Bài thơ là kết quả của những kỉ trải nghiệm thực tế và cảm xúc sâu sắc mạnh mẽ, thiết tha của nhà thơ với đồng chí, đồng đội của mình trong cuộc kháng chiến đầy gian khổ.
Có những tình cảm thật đẹp trong kháng chiến, nó không chỉ là tình thân gia đình, tình yêu mà còn là tình đồng chí. Đó là tình cảm của những người có xuất thân giống nhau, ngày đêm cùng nhau chiến đấu:
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Hai câu đầu với cấu trúc sóng đôi cùng cách xưng hô “anh – tôi” thân mật gần gũi đã thể hiện sự tương đồng về hoàn cảnh của những người lính. Có lẽ cả hai nhân vật “anh” và “tôi” đều là những người nông dân quen cầm cuốc ra đồng vất vả khó nhọc và quê hương các anh đều là những vùng quê nghèo khó. Người ở vùng chiêm trũng, “nước mặn đồng chua”, người thì ở nơi khô cằn toàn “sỏi đá” khó có thể trồng trọt. Những khi họ theo tiếng gọi của tổ quốc, khoác súng lên vai, họ thành người lính dũng cảm, kiên cường, họ từ những người không quen mặt biết tên mà trở thành “đồng chí”:
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
Sự gặp gỡ tình cờ như một mối duyên hình thành bởi lí tưởng cao đẹp, mục đích bảo vệ tổ quốc của hai người lính. Họ cùng chung hoàn cảnh, lí tưởng và cả nhiệm vụ chiến đấu: “Súng bên súng đầu sát bên đầu”. Hai hình ảnh “súng” và “đầu” là hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng cao đẹp. “Súng” tượng trưng cho nhiệm vụ chiến đấu, “đầu” tượng trưng cho lí tưởng. Trong câu thơ ấy, hình ảnh sóng đôi được lặp lại hai lần nhằm nhấn mạnh thứ tình cảm thiêng liêng gắn bó trong chiến đấu gian khổ của những người đồng chí. Từ việc thể hiện tình cảm giữa những người lính trong nhiệm vụ quan trọng, tác giả đã thể hiện thứ tình cảm gắn bó thân thiết qua cuộc sống sinh hoạt, nhỏ nhặt: “đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ”. Đây là một hình ảnh thật trong cuộc sống gian lao của những người lính, họ phải chịu đói, chịu rét. Nhất là những cơn sốt rét ở núi rừng Việt Bắc, họ là người biết rõ nhất. Nhưng trong những khó khăn ấy tình đồng chí nảy nở sinh sôi và gắn kết với nhau một cách bền chặt từ những người “xa lạ” trở thành “tri kỉ”. Những câu thơ hết sức giản dị chân thành được đúc kết từ trải nghiệm thời chiến loạn đã tái hiện lại không gian và thời gian mang những người lính lại gần nhau hơn. Họ là “đồng chí” một từ rất thiêng liêng. Từ “đồng chí” được tách riêng thành một câu thơ kết hợp với dấu chấm cảm tạo sự hàm súc cho câu thơ. Những người lính có xuất thân như nhau, cùng chung lí tưởng bảo vệ tổ quốc đã trở thành “tri kỉ” trong hoàn cảnh khắc nghiệt đến thế, trở thành một khối gắn bó mật thiết.
Những người lính từ quen biết mà trở thành “tri kỉ” bởi họ thấu hiểu hoàn cảnh tâm tư và nỗi lòng của nhau:
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Họ, những người nông dân, những chiến sĩ đã hy sinh tình cảm riêng tư để ra đi vì tổ quốc, vì đất nước. Chôn sâu trong lòng những trăn trở, những băn khoăn day dứt với quê hương xóm làng. Đối với chúng ta thì nhà, ruộng vườn của cải đóng vai trò rất quan trọng nhưng những người lính lại có một quan niệm khác biệt: “ruộng nương” thì gửi “bạn thân cày”, “gian nhà không” thì kệ “gió lung lay”. “Anh” lên đường ra mặt trận để lại sau lưng tất cả mọi thứ cả vật chất lẫn tình thương. Trong câu thơ có từ “mặc kệ” tưởng chừng những người lính vô tâm không nghĩ nhưng thật ra đó là sự dứt khoát và quyết tâm mạnh mẽ đang đè nén những thứ tình cảm cá nhân của những chàng trai có lí tưởng, có mục đích lớn lao. Dù sự dứt khoát quyết tâm có mạnh mẽ đến đâu thì trong sâu thẳm những chiến sĩ vẫn còn nặng lòng với quê hương, với xóm nước: “Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính” hay ngược lại “người ra lính” đang nhớ quê hương. Hình ảnh nhân hóa kết hợp hoán dụ “giếng nước”, “gốc đa” hiện lên rất đỗi thân thuộc gần gũi đã góp phần thể hiện tình yêu với quê hương đất nước của những người chiến sĩ. Đó quả là sự hy sinh quá lớn lao, nó cần được thấu hiểu và sẻ chia, dường như nỗi lòng của “anh” cũng là tâm sự bấy lâu của “tôi”. Anh và tôi cũng nhau dốc bầu tâm sự để vơi nỗi lòng. Chính tình yêu quê hương, nỗi nhớ làng xóm thân thuộc đã tiếp thêm một nguồn sức mạnh cho tình đồng chí.
Không chỉ là thấu hiểu mà những người lính còn đồng cam khổ, vượt qua gian nan:
“Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá, chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Những người lính trải qua bao khó khăn gian khổ, không ai chưa từng trải qua cảm giác bị sốt rét ở núi rừng Việt Bắc sâu thẳm, càng đắp thêm chăn càng lạnh, lại không có đầy đủ thuốc men y tế. Và thường xuyên trong cảnh thiếu thốn manh áo vào tiết trời đông lạnh giá “áo rách vai”. Vào cái thời kháng chiến mà những anh vệ quốc quân còn được gọi là “vệ Nâu” “vệ túm”, nhưng chính họ lại là người kiên cường chiến đấu trên mọi mặt trận để bảo vệ tổ quốc khỏi giặc ngoại xâm.
Trong hoàn cảnh đầy khó khăn như vậy nhưng những người lính vẫn luôn lạc quan, với niềm tin tưởng, vẫn luôn nở nụ cười “miệng cười buốt giá” như mang đến hơi ấm của tình người, tình đồng chí. Họ cười họ nắm lấy tay nhau cùng nhau cố gắng: “thương nhau tay nắm lấy bàn tay”. Những cái nắm tay là sự kết nối bền chặt giữa những cơ thể, trái tim và cảm xúc. Họ truyền cho nhau sự ấm áp và ý chí quật cường, cùng nhau tiến về phía trước, tiến đến nơi bom đạn, khói lửa giăng mịt mù.
Kết thúc bài thơ, tác giả mở ra một bức tranh đẹp về tình đồng chí đồng đội:
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Trong cảnh đêm khuya thanh vắng của núi rừng sâu hút, những màn sương lạnh lẽo giăng đầy cỏ cây, hoa lá, vương trên áo của người lính, các anh đứng cạnh bên nhau, lặng lẽ chờ địch, không một tiếng nói nhưng bên trong đó là sự đoàn kết, đồng lòng, cùng nhau chủ động làm nhiệm vụ không màng nguy hiểm, bất chấp sự khắc nhiệt của thời tiết. Nhưng ba câu thơ với hình ảnh đối lập giữa sự khắc nghiệt và nên thơ bởi có ánh trăng trong câu thơ: “đầu súng trăng treo”. Câu thơ như điểm nhấn làm sáng cả bài thơ. Động từ “treo” giữa hai chủ thể “đầu súng” và “trăng” đã tạo ra mối quan hệ giữa mặt đất và bầu trời gợi cho độc giả những liên tưởng thú vị. “Súng” biểu tượng cho chiến tranh, chiến đầu” còn “trăng” biểu tượng cho ánh sáng, cái đẹp của trần thế, Như vậy hai hình ảnh hư và thực hài hòa tạo ra một vẻ đẹp trong chiến đấu: đó là tình đồng chí. Dường như cái đẹp trong đêm núi rừng tạo cho họ động lực chiến đấu.
Bài thơ Đồng chí của Chính Hữu với chủ đề về tình đồng chí được triển khai xuyên suốt tác phẩm, đồng thời cũng làm hiện lên hình ảnh người chiến sĩ trong thời kì đầu kháng chiến chống Pháp của dân tộc. Với lối thơ hàm súc, tác giả để lại những cảm xúc khó phai trong lòng người đọc.
