Sâm Ô Linh được biết đến là một loại sâm có khả năng làm dịu thần kinh, cầm máu, hạ huyết áp, từ đó được ứng dụng trong điều trị chứng mất ngủ, đánh trống ngực, nôn ra máu, chảy máu cam, tăng huyết áp và bỏng. Trong bài viết này, chúng tôi xin gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết về đặc tính, ứng dụng của loại sâm có nguồn gốc từ Trung Quốc này.
Giới thiệu về Sâm Ô Linh
Sâm Ô Linh ở Trung Quốc còn được gọi là Wulingshen. Đó là hạch nấm của Nấm Ô Linh – Xylarianigripes (Klotzsch) Cooke, một loại nấm thuộc chi Xylarianiaceae. Được phân bố ở Giang Tô, Chiết Giang, Giang Tây, Đài Loan, Quảng Đông, Tứ Xuyên, Vân Nam và những nơi khác ở Trung Quốc.
Loại dược liệu này có tác dụng làm dịu thần kinh, cầm máu và hạ huyết áp. Chủ yếu dùng để điều trị chứng mất ngủ, đánh trống ngực, nôn ra máu, chảy máu cam, tăng huyết áp và bỏng.
Đặc điểm thực vật
Sợi nấm có màu trắng, đường kính 8-14 μm, đan xen vào nhau thành mạng lưới, phân bố dày đặc trong hốc của vườn ươm mối đất cánh đen bị bỏ hoang. Khi trưởng thành, một số sợi nấm tập hợp lại tạo thành hạch nấm.
Các hạch nấm có hình cầu, hình elip hoặc hình trứng nên được gọi là “trứng gà (đất)”. Bề mặt màu nâu hoặc đen, đường kính 1,5-8 cm, ở chỗ tiếp giáp với sợi nấm có những vết lõm tròn, sau khi hạch phát triển, chúng dần tách ra khỏi sợi nấm và có hình dạng “rốn”. Bên trong hạch có màu trắng, thịt mềm, có mùi thơm. Phần trên cùng của hạch có cuống treo ở thành trên của tổ mối và nối với thân rễ. Thân rễ có hình trụ hoặc hình trụ dẹt, đường kính 2-3mm, mặt ngoài màu đen, mặt trong màu trắng, thường phân nhánh và mọc lan trong đất. Nó được nối với tay cầm của bệ, bệ mọc rải rác hoặc thành từng nhóm trên mặt đất, chủ yếu là các nhánh đơn lẻ, đôi khi phân nhánh từ tay cầm, có dạng hình trụ, cao 4-18cm tính từ tay cầm, a. chiều dài tay cầm 1-6 cm và đường kính 2- 5 mm, màu đen ở bên ngoài, bên trong màu trắng nhạt và màu đen ở giữa. Mô đệm có hình chùy, dài 3-12cm, đường kính 2,5-7mm, ở giữa hơi dày, phía trên cùng, lúc mới sinh có màu trắng xám, sau chuyển sang màu nâu, có mụn cóc.
Đặc điểm dược liệu Sâm Ô Linh
Hạch nấm có hình cầu, bầu dục hoặc hình trứng, đôi khi dẹt, dài 4-10 cm, đường kính 1-7 cm, bề mặt màu nâu sẫm hoặc đen, hơi bóng, phủ dày đặc các nếp nhăn nhỏ không đều. Một đầu có lúm tròn giống như “rốn”, đầu kia có cuống nhô ra, phía trên thường xẻ ra như mỏ chim. Thân tương đối chắc chắn, không dễ gãy, bề mặt gãy không đều, màu trắng hoặc trắng vàng, kết cấu mịn, hơi mềm. Đôi khi, kết cấu da thô ráp và cơ thể nhẹ, lỏng lẻo hoặc rỗng. Nó có khí đặc biệt và vị ngọt.
Cách nhận biết Sâm Ô Linh ?
Sâm Ô Linh hiện nay được phát hiện có 2 loại
Loại 1: có kết cấu da mịn, thân săn chắc, chìm trong nước, bên trong màu trắng.
Loại 2: có kết cấu da dày hơn, thân nhẹ hơn, nửa chìm trong nước.
Sâm ô linhSâm ô linh
Đặc điểm phân bố
Sâm Ô Linh mọc ở đâu ? Hiện người ta tìm thấy loại sâm này trên những tổ mối cánh đen bị bỏ hoang ở độ sâu 0,5 đến 2 mét dưới lòng đất. Đó là hạch nấm được hình thành từ sợi nấm Charcotella nigricans, một loại dược liệu cổ truyền Trung Hoa quý hiếm ở nước tôi. Có giá trị dược liệu cao. Nó có tác dụng chữa bệnh rất tốt đối với các bệnh về hệ thần kinh và hệ nội tiết, đồng thời đã thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu khoa học từ nhiều quốc gia trong nhiều năm. Bởi vì môi trường sinh trưởng và điều kiện sinh trưởng của Sâm Ô Linh rất đặc biệt, tài nguyên thiên nhiên rất khan hiếm, Sâm Ô Linh không chỉ có giá trị về mặt y học mà còn có giá trị sưu tầm cao, là dược liệu quý hiếm của Trung Quốc đạt cấp quốc bảo.
Phân bố ở Giang Tô, Chiết Giang, Giang Tây, Đài Loan, Quảng Đông, Tứ Xuyên, Vân Nam và những nơi khác ở Trung Quốc.
Điều kiện hình thành Sâm Ô Linh khá nghiêm ngặt, từ góc độ thành phần chất hữu cơ, glucose và fructose có ảnh hưởng rõ ràng nhất đến sự phát triển của nó . Mg2+ và Zn2+ là những yếu tố cần thiết cho sự hình thành của nó. Vì là loại nấm ưa nhiệt nên nhiệt độ phải nằm trong khoảng từ 22°C đến 30°C và không cao hơn 37°C hoặc 13°C . Cây sẽ phát triển mạnh hơn khi không có ánh sáng .
Thu hoạch và chế biến
Thời gian thu hoạch Sâm Ô linh thường vào mùa thu từ tháng 9 đến tháng 11, thời gian cụ thể tùy thuộc vào khí hậu và vị trí địa lý địa phương. Lúc này, Sâm Ô Linh có tác dụng chữa bệnh tốt nhất và hàm lượng hoạt chất trong dược liệu là cao nhất. Mùa thu hoạch của loại Sâm hoang dã thường là mùa xuân và mùa hè. Đây là một loại cây chủ yếu mọc trong tổ mối ở độ sâu 3-5 mét dưới lòng đất, được hình thành do sợi nấm hấp thụ chất dinh dưỡng từ vườn mối, nói chung là hiếm tìm nên không có thời gian cố định để hái. Tuy nhiên, những người nông dân trồng thuốc trừ sâu có kinh nghiệm sẽ đánh dấu cây khi chúng mọc lên vào mùa hè và đào chúng vào mùa đông.
Thành phần hóa học
Nhân sâm Wuling rất giàu thành phần, ngoài việc giàu 17 loại axit amin, nó còn chứa một lượng lớn axit glutamic và lysine, tổng hàm lượng protein có thể đạt tới 30,5 % . Ngoài ra, còn có nhiều nguyên tố khoáng chất như canxi, magie, sắt, kẽm,… lên đến 18 loại.
Các nguyên tố này tạo thành nhiều loại hợp chất khác nhau, chẳng hạn như polysacarit, sterol, hợp chất nucleoside và các thành phần chống oxy hóa . Các nhân viên y tế đã tiến hành phân tích và nghiên cứu các hợp chất khác nhau và nhận thấy chúng phù hợp để điều trị nhiều loại bệnh.
Các hợp chất nucleoside là các hoạt chất có cấu trúc cơ bản là hợp chất purine và pyrimidine và là một loại thành phần hòa tan trong nước.
Sâm Ô Linh có tác dụng gì ?
Sâm Ô Linh có tác dụng bổ khí huyết, bổ gan thận, thanh nhiệt, an thần, được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực y học cổ truyền Trung Quốc. Nhân sâm Wuling rất giàu hoạt chất, bao gồm ginsenoside, sterol, polysacarit, vitamin,…. Ginsenosides là một trong những hoạt chất quan trọng nhất của Sâm Ô Linh và có nhiều tác dụng dược lý khác nhau như chống oxy hóa, chống viêm, điều hòa miễn dịch và chống khối u.
Rễ và thân rễ của Sâm Ô Linh là bộ phận làm thuốc chính. Nhân sâm Wuling có thể được sử dụng dưới dạng dịch truyền hoặc chiết xuất bằng cách nghiền thành bột hoặc ngâm trong rượu. Trong y học cổ truyền Trung Quốc, Sâm Ô Linh thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng như khí huyết không đủ, mất ngủ, hồi hộp, tức ngực, suy gan thận,… Sâm Ô Linh còn được sử dụng để giúp phục hồi thể lực, tăng khả năng miễn dịch và cải thiện chức năng nội tiết.
Qua nghiên cứu và thử nghiệm của Trường Cao đẳng Y tế Liên minh, Sâm Ô Linh có tác dụng an thần, thôi miên , có thể thay đổi tính thấm của một số chất trong mô não, tăng hoạt động GAD , điều hòa trung tâm thần kinh, điều trị suy nhược thần kinh và mất ngủ.
Thứ hai là vai trò quan trọng của polysaccharides, có thể cải thiện đáng kể khả năng miễn dịch của con người, thúc đẩy đại thực bào chống lại tế bào khối u và cải thiện khả năng thực bào của chúng, vì vậy chúng có thể được sử dụng trong điều trị khối u. Ngoài ra, nó còn có tác dụng chống lo âu, chống trầm cảm, trong cuộc sống nhịp độ nhanh ngày nay, số người mắc chứng trầm cảm và lo âu ngày càng tăng, là một sản phẩm tốt cho sức khỏe, bột Sâm Ô Linh có thể được sử dụng để điều trị hai vấn đề này. Các chuyên gia chỉ ra rằng tác dụng của nó tương tự như Prozac và có thể làm giảm và cải thiện đáng kể sự lo lắng .
Trong đó có một số công dụng nổi bật như:
Tăng cường khả năng miễn dịch .
Nhân sâm Wuling rất giàu vitamin và chất chống oxy hóa, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và cải thiện sức đề kháng, giúp cơ thể bạn có khả năng chống lại các bệnh khác nhau.
Cải thiện thị lực
Loại cây thần kỳ này, Sâm Ô Linh, rất giàu beta-carotene, giúp bảo vệ mắt, cải thiện thị lực và giảm mỏi mắt.
Chống lão hóa
Các polyphenol trong Sâm Ô Linh có tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, có thể chống lại tác hại của gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa da và làm cho làn da trẻ trung và căng bóng hơn.
Điều hòa lượng đường trong máu
Một số nghiên cứu cho thấy nhân sâm có thể giúp ổn định lượng đường trong máu và giúp kiểm soát bệnh tiểu đường.
Thúc đẩy tiêu hóa
Nó rất giàu chất xơ, giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa và giảm các vấn đề khó chịu ở dạ dày và táo bón.
Tăng cường trí nhớ
Nhân sâm Wuling được cho là giúp cải thiện chức năng não, tăng cường trí nhớ và giảm nguy cơ suy giảm nhận thức.
Giảm bớt lo lắng
Một số người tin rằng nhân sâm đen có khả năng chống lo âu và chống trầm cảm, giúp giảm bớt cảm giác căng thẳng và lo lắng.
Cách sử dụng Sâm Ô Linh
Nấu súp
Nấu súp với Sâm Ô Linh và thịt gà, thêm gừng lát vừa đủ làm gia vị, có thể giúp điều trị suy nhược thần kinh; nấu súp với Sâm Ô Linh, Poria cocos và hạt táo tàu, có thể làm giảm chứng mất ngủ; nấu súp với Sâm Ô Linh và móng giò lợn, Thích hợp Thêm hạt tiêu và gừng lát làm gia vị có thể thúc đẩy sản xuất nước vú; hầm Sâm Ô Linh, tim lợn và thận lợn trong súp có thể giúp điều chỉnh tình trạng thiếu hụt tim và thận.
Ngâm rượu
Chặt Sâm Ô Linh thành từng miếng hoặc cho vào một chiếc bình rỗng mỏng, sau đó thêm rượu ngũ cốc nguyên chất, ngâm hơn mười ngày rồi ăn, nó có thể bổ sung máu và khí, thúc đẩy dịch cơ thể và tăng cường âm dương.
Ăn trực tiếp hoặc ngâm nước
Sâm Ô Linh cũng có thể ăn trực tiếp hoặc ngâm trong nước, có tác dụng an thần, cầm máu, hạ huyết áp, bổ khí.
