Mẹ tôi – tác giả, nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý
Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Mẹ tôi Ngữ văn lớp 7, bài học tác giả – tác phẩm Mẹ tôi trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm.
A. Nội dung tác phẩm Mẹ tôi
Khi cô giáo đến thăm, En- ri- cô đã vô tình thốt ra những lời thiếu lễ độ với mẹ. Bố En- ri- cô đã vô cùng tức giận và ông đã viết cho cậu một bức thư để cảnh cáo lỗi lầm của cậu và bày nỗi buồn trước sự vô lễ ấy. Trong thư, bố đã dùng những lời lẽ vừa nghiêm khắc, giận dữ vừa dịu dàng yêu thương để dạy bảo En- ri- cô. Trước cách xử sự vô cùng tinh tế của bố, En- ri- cô đã thấy xúc động vô cùng và hối hận về lỗi lầm của mình.
B. Đôi nét về tác phẩm Mẹ tôi
1. Tác giả
– Ét- môn- đô đơ A- mi- xi sinh năm 1846, mất năm 1908, quê ông ở Ô- nê- gli- a, trên bờ biển Tây Bắc nước Ý. Ông là nhà hoạt động xã hội, nhà văn hóa và nhà văn lỗi lạc của nước Ý.
– Cuộc đời của tác giả:
+ Khi chưa đầy 20 tuổi, Ét- môn- đô đơ A- mi- xi đã là sĩ quan chính trị, chiến đấu cho độc lập, tự do của đất nước.
+ Năm 1891, ông gia nhập Đảng Xã hội Ý, chiến đấu cho công bằng xã hội và hạnh phúc của nhân dân lao động.
– Đặc điểm sáng tác: Cuộc đời hoạt động xã hội và con đường văn chương của tác giả là một. Độc lập, thống nhất của Tổ quốc và hạnh phúc, lí tưởng của tình thương là cảm hứng văn chương của ông kết tinh thành một chủ nghĩa nhân văn lấp lánh
– Các tác phẩm chính:
+ Truyện: Cuộc đời của các chiến binh (1868), Những tấm lòng cao cả (1886), Trên đại dương (1889)…
+ Du ký: Tây Ban Nha (1873), Hà Lan (1874), Ma- rốc (1875)…
+ Phê bình văn học: Chân dung văn hào (1881)
+ Luận văn chính trị- xã hội: Nội chiến, Vấn đề xã hội
2. Tác phẩm
a, Hoàn cảnh ra đời
Văn bản “Mẹ tôi” rút từ tập “Những tấm lòng cao cả” (1886)
b, Bố cục (2 phần)
-Phần 1 (từ đầu đến “Đọc thư tôi xúc động vô cùng): Cảm xúc của En-ri-cô khi nhận được thư của bố
-Phần 2 (còn lại): Tình cảm, thái độ của người bố trước lỗi lầm của con và sự gợi nhắc về tình mẫu tử.
c, Phương thức biểu đạt
Biểu cảm
e, Ngôi kể
Ngôi thứ nhất
f, Ý nghĩa nhan đề
- Nhan đề “Mẹ tôi” do người biên soạn đặt, ngắn gọn và súc tích. Thể hiện nội dung của văn bản tập trung khắc họa hình tượng người mẹ giàu tính hy sinh và tấm lòng cao cả yêu thương con sâu sắc.
g, Giá trị nội dung
-Khẳng định giá trị của người mẹ trong gia đình và đặc biệt đối với những đứa con.
-Tình cảm yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng và đáng trân quý nhất của con “ Con hãy nhớ rằng, tình cảm yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả. Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp nên tình yêu thương đó.”
h, Giá trị nghệ thuật
-Sáng tạo tình huống truyện độc đáo góp phần thể hiện nội dung tư tưởng.
-Lồng câu chuyện trong một bức thư có nhiều chi tiết khắc họa sự tận tụy, giàu đức hy sinh hết lòng vì con của người mẹ cùng tình yêu thương của cha.
C. Sơ đồ tư duy Mẹ tôi
D. Đọc hiểu văn bản Mẹ tôi
1. Lỗi lầm của En- ri- cô
– En- ri- cô đã có những thái độ hỗn láo khi cô giáo đến nhà. Quá đau lòng và tức giận, người bố đã quyết định viết bức thư để bày tỏ suy nghĩ và thái độ của mình với hành động của con. Đó là sự tức giận, bất bình trước những hành động hỗn láo của người con và đồng thời ông cũng thể hiện tình yêu, sự kính trọng đối với người vợ của mình nói riêng và những người mẹ nói chung.
2. Tình thương của mẹ dành cho En- ri- cô
-Thức suốt đêm, quằn quại, khóc nức nở vì sợ mất con.
-Sẵn sàng bỏ hết hạnh phúc để tránh đau đớn cho con mình “Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn”.
-Có thể đi ăn xin để nuôi con hay hi sinh cả tính mạng để cứu con
-Yêu con sâu sắc “cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con”.
-Dịu dàng và hiền hậu
=> Người mẹ mang những đức tính cao cả, dành hết tình yêu thương cho con.
2. Tâm trạng và thái độ của bố đối với En- ri- cô
-Cảnh cáo nghiêm khắc lỗi lầm của con. Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy.
-Gợi lại hình ảnh lớn lao, cao cả của mẹ và làm nổi bật vai trò của người mẹ trong gia đình.
-Lời khuyên của bố: yêu cầu con sửa lỗi lầm, không bao giờ được thốt ra một lời nói nặng lời với mẹ. Phải xin lỗi mẹ, phải cầu xin mẹ hôn con.
=> Lời khuyên chân thành và sâu sắc, sự dạy dỗ đầy tình yêu thương của cha dành cho con
