Chứng kiến vợ hai lần sinh mổ, một lần đình chỉ thai kỳ, anh T.N.P. (40 tuổi, TP.HCM) quyết định triệt sản vì vừa thương vợ, vừa tránh “vỡ kế hoạch”.
Muốn cuộc sống vợ con tốt hơn
Vợ chồng anh P. có đủ hai con (một trai, một gái), đang học tiểu học. Anh chị thống nhất chỉ sinh hai con để nuôi dạy cho tốt. 6 năm qua, họ sử dụng nhiều biện pháp tránh thai như: uống thuốc, dùng bao cao su, xuất tinh ngoài, canh ngày rụng trứng… Người vợ từng cấy que tránh thai trên tay trái, đặt vòng ở tử cung nhưng lại xảy ra tác dụng phụ.
Sau khi cấy que tránh thai, vợ anh P. rong kinh, tăng cân khó kiểm soát, nổi mụn trứng cá, giảm ham muốn… Gần 1 năm sau, chị buộc phải tháo que, thay bằng vòng tránh thai. Tuy nhiên, vòng tránh thai “đi lạc”, chị mang thai ngoài ý muốn, song phải đình chỉ thai kỳ vì phôi nằm ngoài tử cung.
Thương vợ, anh P. quyết định chủ động triệt sản, thay vì để vợ phải lên bàn mổ lần thứ 4. Đầu tháng 8, anh được vợ “hộ tống” đến khoa Nam học, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM thực hiện thủ thuật thắt ống dẫn tinh. Trên giường phẫu thuật, trước lúc gây mê, bác sĩ Đoàn Ngọc Thiện hỏi lần cuối quyết định của anh, người đàn ông vẫn kiên quyết gật đầu.
Cùng ngày, anh T.L.H. (31 tuổi, ngụ Bình Dương) cũng thực hiện thủ thuật tương tự. Con gái duy nhất của anh H. mới 6 tháng tuổi. Áp lực kinh tế, công việc và gia đình khiến đôi vợ chồng không muốn thêm con. Phòng tình huống xấu nhất có thể xảy ra trong tương lai, anh trữ đông tinh trùng trước khi triệt sản, theo lời khuyên của bác sĩ.
Đây là 2 trong 5 ca triệt sản nam được thực hiện trong tuần đầu của tháng 8 tại BVĐK Tâm Anh TP HCM.
Bác sĩ Đoàn Ngọc Thiện chia sẻ triệt sản nam là thủ thuật thắt hai ống dẫn tinh, ngăn tinh trùng đi qua ống dẫn tinh tới dương vật. Điều này có nghĩa khi người đàn ông xuất tinh, trong tinh dịch sẽ không có tinh trùng, người vợ không thể thụ thai.
Hầu hết nam giới quyết định triệt sản có điểm chung là đã đủ con và người vợ gặp vấn đề với các hình thức tránh thai khác, người chồng có tư tưởng hiện đại muốn san sẻ trách nhiệm tránh thai cùng vợ. Hiện chưa có nghiên cứu nào thống kê số lượng nam giới đã triệt sản ở Việt Nam.
San sẻ trách nhiệm tránh thai cùng vợ
Xu hướng nam giới thắt ống dẫn tinh đã được áp dụng và phổ biến ở nhiều nước trên thế giới, như Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ, châu Âu… Một thống kê ở Mỹ, đất nước có đạo luật cấm phá thai, cho thấy tỷ lệ thắt ống dẫn tinh đã tăng từ 6% lên 9% chỉ trong năm 2022.
Tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM, khi thực hiện thủ thuật thắt ống dẫn tinh, tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ gây mê hoặc gây tê. Phẫu thuật viên rạch một đường 0,5cm ở bìu, đưa hai ống dẫn tinh ra khỏi bìu, thắt nút và cắt đôi ống dẫn tinh. Thời gian thực hiện thủ thuật này khoảng 30 phút, rất ít chảy máu, tỷ lệ biến chứng dưới 1%. Người bệnh có thể xuất viện trong ngày. Hậu phẫu, một số trường hợp có thể bị sưng và bầm tím ở bìu vài ngày..
Theo bác sĩ Thiện, tinh trùng được sản xuất ở tinh hoàn, bị tắc khi đi đến chỗ cắt trên ống dẫn tinh sẽ tự tiêu đi. Kỹ thuật này chỉ chặn đường ra của tinh trùng mà không ngăn dịch từ túi tinh và tuyến tiền liệt. Vì thế, sau khi triệt sản, lượng tinh dịch vẫn không thay đổi.
Đồng thời thắt ống dẫn tinh không ảnh hưởng đến sức khỏe, cơ bắp hay ham muốn tình dục, cảm giác và khả năng cương cứng. Hormone sinh dục testosterone – nội tiết tố quyết định khả năng tình dục của đàn ông, được sinh ra chủ yếu ở tinh hoàn. Sau khi thắt ống dẫn tinh, tinh hoàn vẫn tiếp tục sản xuất testosterone như bình thường, hormone đi vào máu và thể hiện tác dụng.
“Thắt ống dẫn tinh có hiệu quả ngừa thai đạt gần 100%”, bác sĩ Thiện nói.
Tuy nhiên, ngay sau thắt ống dẫn tinh, 1 lượng tinh trùng trước đó còn sót lại trong đường đi của tinh trùng nên nếu quan hệ trong giai đoạn này người vợ vẫn có khả năng thụ thai. Nam giới cần tránh sinh hoạt tình dục ít nhất 7 ngày đầu tiên và không nên bỏ phương pháp tránh thai trong ít nhất từ 2-3 tháng đầu tiên, do cơ thể cần thời gian để đào thải hết tinh trùng còn sót lại trong ống dẫn tinh. Sau 3 tháng, nam giới cần đi khám để xét nghiệm tinh dịch đồ, xem lượng tinh trùng trong ống dẫn tinh đã bằng không hay chưa. Nếu kết quả bằng không thì nam giới có thể quan hệ không cần các biện pháp tránh thai khác.
Bản thân là nam giới, bác sĩ Thiện cho biết anh cảm thấy việc đàn ông chủ động triệt sản thay vợ là điều nên khuyến khích. Bác sĩ lý giải, thắt ống dẫn tinh là phẫu thuật nhỏ, đơn giản, nhanh chóng, không cần phải nằm viện, hiệu quả tránh thai gần như tuyệt đối. Sức khỏe nam giới tốt hơn nên hồi phục nhanh hơn nữ giới. Tác dụng phụ sau thắt ống dẫn tinh hầu như không có.
Trong khi đó, triệt sản ở nữ phức tạp hơn bởi thường phải phẫu thuật nội soi ổ bụng, cần nhiều thời gian hơn. Vì là phẫu thuật nên nguy cơ biến chứng trong và hậu phẫu của nữ giới cao hơn, như đau, xuất huyết, viêm nhiễm… Hiệu quả tránh thai đạt khoảng 99%. Ngoài ra, trung bình phụ nữ cần khoảng 5 ngày để hồi phục cơ thể.
Chuyên gia khuyến cáo nam giới có nhu cầu triệt sản nên đến các cơ sở y tế uy tín để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất, tránh biến chứng. Đồng thời bác sĩ khuyến cáo người bệnh suy nghĩ kỹ trước khi triệt sản, nên trữ đông tinh trùng trước, vì đây là phương pháp tránh thai vĩnh viễn. Nếu muốn sinh con tiếp phải nối lại ống dẫn tinh. Khả năng thành công phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như tuổi tác, thời gian thắt ống dẫn tinh…
