Vú Sữa nói chung và Vú Sữa Lò Rèn nói riêng là loại trái cây đặc trưng của vùng đất Nam bộ. Khi thưởng thức hương vị ngọt ngào của dòng sữa trắng đục tiết ra từ bầu trái căng tròn chín mọng, không ai không thắc mắc về cái tên gọi của loài trái cây này “Lò Rèn”.
“Lò Rèn” cái tên nghe có vẻ dao búa kim khí không ai nghĩ nó lại gắn liền với tên của một loại trái cây ngon ngọt như Vú Sữa. Lý giải cho cái tên Vú Sữa Lò Rèn cũng có nhiều tư liệu lưu truyền và được người dân truyền miệng từ nhiều đời nay.
Vú Sữa Lò Rèn tên nghe “dao búa”
Theo tài liệu của Hội Làm vườn huyện Châu Thành (Tiền Giang), người tạo ra Giống Vú Sữa này là ông Lê Văn Kỳ, một nông dân trong vùng. Năm 1932, ông Kỳ gieo hạt giống cạnh một lò rèn ở ấp Thạnh Hòa, xã Long Hưng. Cây lớn nhanh và cho trái thật ngọt. Sau đó ông nhân giống cho nhiều người khác trồng để phát triển rộng ra các xã Vĩnh Kim, Song Thuận, Kim Sơn… Vì xuất thân cạnh lò rèn nên bà con quen miệng gọi “Vú Sữa Lò Rèn” từ đó.
Còn theo ông Trương Hồng Sơn – một lão nông 77 tuổi (ở ấp Vĩnh Bình, xã Vĩnh Kim, huyện Châu Thành, Tiền Giang), người đang lưu giữ khá nhiều tư liệu về Vú Sữa Lò Rèn: Người đầu tiên có Giống Vú Sữa này là ông Ngô Ngọc Quang, thường gọi ông Huyện Trụ, một địa chủ giàu có ở vùng này những năm 1920. Trong một lần nhà có tiệc, ông phát hiện những Trái Vú Sữa có vị ngọt thanh trong số bao nhiêu của ngon vật lạ do khách mời từ các nơi đem tới. Ông giữ lấy hạt đưa mấy anh tá điền để gieo trồng. Những tá điền gieo trồng sao đó mà không thấy cây mọc, duy chỉ có anh thợ rèn tên Hồ Văn Lễ gieo là cây mọc. Nó lớn nhanh và cho trái sum suê trong vườn nhà anh (ở ấp Thạnh Hòa, xã Long Hưng). Bên cạnh cái lò rèn cung cấp dao, mác, xẻng, rựa, cuốc, phảng… cho nông dân trong vùng nên gọi luôn là Vú Sữa Lò Rèn.
Vú Sữa Lò rèn – trái cây độc quyền của Việt Nam
Đến nay, Vú Sữa Lò Rèn là loại trái cây “độc quyền” và chỉ có duy nhất ở Việt Nam, được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học – công nghệ) cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu hàng hóa vào năm 2005.
Loại trái cây này cũng được nhân rộng ra các tỉnh thành trong cả nước để trồng, nhưng trái Vú Sữa Lò Rèn ở Vĩnh Kim, Tiền Giang vẫn cho chất lượng và năng suất tốt nhất. Tỉnh Tiền Giang cũng đã có chính sách ưu tiên phát triển Vú Sữa Lò Rèn thành trái cây đặc sản.
Tỉnh Tiền Giang cũng dần mở rộng các vùng chuyên canh trồng Vú Sữa để cung cấp cho thị trường trong nước và quốc tế. Đồng thời áp dụng trồng Vú Sữa Lò Rèn theo tiêu chuẩn an toàn chất lượng LOBAGAP (tiêu chuẩn được quốc tế công nhận) để xuất khẩu loại trái cây này sang thị trường Châu Âu và nhiều nước trên thế giới.
